Cá chuột – Loài cá cảnh nhỏ bé nhưng đầy thú vị

• Tác giả Nguyễn Ánh
• 2024.06.27

Cá chuột là một loài cá cảnh nhỏ bé nhưng đầy thú vị, thu hút sự yêu thích của nhiều người bởi vẻ ngoài dễ thương, tính cách hiền lành và khả năng ăn thức ăn thừa trong bể cá. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về cá chuột, bao gồm đặc điểm ngoại hình, tập tính sinh hoạt, cách nuôi và chăm sóc, cũng như những lưu ý khi lựa chọn cá chuột để tô điểm cho bể thủy sinh của bạn.

Giới thiệu chung về loại cá chuột

Cá chuột, hay còn gọi là cá da trơn Corydoras, là những chiến binh nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng trong thế giới bể cá cảnh. Chúng đến từ Nam Mỹ, sinh sống ở các vùng nước ngọt như sông, hồ và suối, mang đến vẻ đẹp sặc sỡ và khả năng dọn dẹp bể cá đầy ấn tượng.

Với kích thước nhỏ nhắn, chỉ từ 2 đến 8 cm, cá chuột dễ dàng di chuyển khắp mọi ngóc ngách trong bể, len lỏi vào những khe đá, hốc gỗ để loại bỏ thức ăn thừa, rêu tảo và chất thải của các loài cá khác. Nhờ đó, môi trường nước trong bể luôn được giữ sạch sẽ, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và tảo có hại.

Cá chuột sở hữu bộ áo giáp da trơn đặc trưng cùng nhiều màu sắc rực rỡ, đa dạng. Từ màu nâu vàng đơn giản đến những họa tiết độc đáo như đen trắng sọc, vàng cam chấm đen, mỗi loài cá chuột mang đến vẻ đẹp riêng biệt, tô điểm thêm cho bức tranh thủy sinh thêm sinh động.

Là loài ăn tạp, cá chuột không kén chọn thức ăn. Chúng có thể ăn thức ăn viên, thức ăn mảnh, thức ăn đông lạnh và tảo. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe và màu sắc rực rỡ cho cá, bạn nên bổ sung thêm các loại thức ăn chuyên dụng cho cá da trơn trong khẩu phần ăn của chúng.

Với những ưu điểm nổi bật như kích thước nhỏ gọn, dễ nuôi, hiền hòa, ăn tạp và dọn dẹp bể hiệu quả, cá chuột xứng đáng là lựa chọn hàng đầu cho những ai yêu thích bể cá cảnh. 

Đặc điểm nhận dạng của cá chuột

Cá chuột, hay còn gọi là cá Corydoras, là loài cá cảnh nước ngọt phổ biến được yêu thích bởi vẻ ngoài dễ thương và tính cách hiền hòa. Chúng thuộc họ cá chép (Cyprinidae) và có nguồn gốc từ Nam Mỹ, với hơn 140 loài được ghi nhận.

Kích thước: Cá chuột thường có kích thước trung bình từ 5-7cm, là một trong những loài cá nhỏ phù hợp cho các bể cá cỡ nhỏ đến trung bình.

Hình dáng: Thân hình của cá chuột thon dài và mảnh mai, với phần đầu hơi nhọn và mõm trang bị những thùy nhỏ bên, tạo ra một vẻ ngoài giống như mõm chuột.

Màu sắc: Cá chuột có nhiều màu sắc đa dạng, từ màu nâu vàng, màu đen, màu trắng cho đến màu cam. Một số loài cá chuột còn có những hoa văn độc đáo trên thân.

Râu: Cá chuột có 3 cặp râu ở mõm, giúp chúng cảm nhận môi trường xung quanh và tìm kiếm thức ăn trong cát.

Tập tính: Cá chuột là loài cá sống theo đàn và có tính cách hiền hòa. Chúng dành phần lớn thời gian để kiếm ăn ở tầng đáy bể.

Một số loại cá chuột phổ biến hiện nay

Dưới đây là một số loại cá chuột phổ biến tại Việt Nam

Cá chuột Panda

Hay còn được gọi là cá chuột gấu trúc, nổi tiếng với thân hình trắng ngà điểm xuyết các vệt đen quanh mắt và dọc thân, mô phỏng chú gấu trúc khổng lồ. Loài cá này hiền hòa, thích hợp với bể cộng đồng và có kích thước trung bình từ 10-15cm.

Cá chuột Albino

Đây là phiên bản đột biến gen của cá chuột nâu (Corydoras aeneus), sở hữu màu trắng tinh khôi cùng đôi mắt đỏ rực độc đáo. Chúng ưa thích môi trường nước ngọt tĩnh lặng, sống theo đàn và có kích thước nhỏ nhắn, chỉ dài khoảng 6-7cm.

Cá chuột Cafe 

Sở hữu tên gọi ấn tượng nhờ màu nâu xám pha chút ánh vàng, mô phỏng ly cà phê sữa đá. Chúng có kích thước nhỏ gọn, chỉ dài khoảng 4-5cm, thích hợp với bể nano và nổi tiếng với khả năng ăn rong tơ hiệu quả.

Cá chuột Mỹ 

Đây là loài cá chuột phổ biến nhất với giá thành phải chăng. Chúng có thân hình màu nâu vàng óng ánh, vây lưng và vây đuôi đen viền trắng. Cá chuột Mỹ hiền hòa, dễ nuôi và thích hợp với bể cộng đồng. Kích thước trung bình của loài cá này là 7-8cm.

Hình thức sinh sản của cá chuột

Cá chuột sinh sản theo phương thức đẻ trứng, với quá trình diễn ra tương đối đơn giản và dễ dàng quan sát.

Cá chuột thường trưởng thành và sẵn sàng sinh sản khi đạt kích thước khoảng 5 cm. Để kích thích cá sinh sản, người nuôi có thể điều chỉnh nhiệt độ nước trong bể cao hơn so với bình thường khoảng 2-3 độ C. Ngoài ra, việc bổ sung thức ăn giàu dinh dưỡng cũng sẽ giúp cá có đủ sức khỏe để sinh sản.

Khi cá cái đã mang trứng, cá đực sẽ rượt đuổi và quấn quýt xung quanh cá cái. Cá đực sẽ thụ tinh cho trứng bằng cách phát tán tinh trùng vào nước.

Cá cái thường đẻ trứng trên lá cây thủy sinh, các vật liệu trang trí hoặc thành bể. Một lần đẻ, cá cái có thể đẻ từ 50 đến 200 quả trứng. Trứng cá chuột có màu vàng nhạt, kích thước nhỏ, dính vào nhau thành từng mảng.

Sau khi nở, cá con rất yếu ớt và dễ bị ăn thịt bởi các loài cá khác. Do đó, cần tách cá bố mẹ ra khỏi bể nuôi cá con. Nên nuôi cá con trong bể riêng với nước sạch và có sủi khí mạnh. Thức ăn cho cá con là trấu non, artemia hoặc lòng đỏ trứng gà đã được nghiền nhuyễn.

Tỷ lệ sống sót của cá con phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng nước, thức ăn và sự chăm sóc của người nuôi. Trung bình, từ 30 đến 50% cá con sẽ sống sót và phát triển thành cá trưởng thành.

Hướng dẫn cách nuôi cá chuột trong bể

Cá chuột là loài cá cảnh được nhiều người yêu thích bởi vẻ ngoài độc đáo và tính cách hiền hòa. Chúng cũng được biết đến với khả năng dọn dẹp bể cá, giúp duy trì môi trường nước sạch sẽ. Tuy nhiên, để nuôi cá chuột khỏe mạnh và phát triển tốt, bạn cần lưu ý một số yếu tố quan trọng.

• Kích thước bể: Bể nuôi cá chuột cần có kích thước tối thiểu là 30 lít. Kích thước bể càng lớn thì càng tốt để cá có đủ không gian bơi lội và phát triển.
• Nhiệt độ nước: Nhiệt độ nước thích hợp cho cá chuột là từ 22 đến 26 độ C. Bạn nên sử dụng bộ điều chỉnh nhiệt để duy trì nhiệt độ nước ổn định.
• Độ pH: Độ pH của nước cần duy trì ở mức từ 6.5 đến 7.5. Nên sử dụng bộ kiểm tra độ pH để theo dõi và điều chỉnh độ pH khi cần thiết.
• Chất lượng nước: Nước cần được lọc và cung cấp oxy đầy đủ. Nên thay nước định kỳ 2 lần mỗi tuần, mỗi lần thay khoảng 20-30% lượng nước trong bể.
• Hạt nền: Nên sử dụng hạt nền mịn cho bể nuôi cá chuột. Hạt nền mịn sẽ giúp cá di chuyển dễ dàng và tránh làm tổn thương da của chúng.
• Cây thủy sinh: Cần trồng thêm cây thủy sinh để tạo nơi ẩn náu và cung cấp bóng râm cho cá. Cây thủy sinh cũng giúp lọc nước và tạo ra môi trường sống tự nhiên cho cá.

Thức ăn và chế độ dinh dưỡng cho cá chuột

Loại thức ăn phù hợp 

Cá chuột là loài ăn tạp, do đó thức ăn của chúng bao gồm nhiều loại khác nhau. Dưới đây là một số loại thức ăn phổ biến cho cá chuột.

• Thức ăn viên: Nên chọn loại thức ăn viên chìm có kích thước phù hợp với kích thước miệng cá. Thức ăn viên cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cá chuột, bao gồm protein, carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Một số thương hiệu thức ăn viên uy tín cho cá chuột bao gồm Tetra PlecoPro, Hikari PlecoTab, Cobalt Pleco Spirulina.
• Thức ăn mảnh: Thức ăn mảnh như trùn chỉ, artemia, bloodworm,… là nguồn cung cấp protein tuyệt vời cho cá chuột. Nên cho cá ăn thức ăn mảnh 1-2 lần mỗi tuần để bổ sung dinh dưỡng. Bạn có thể mua thức ăn mảnh đông lạnh hoặc tự nuôi trùn chỉ, artemia tại nhà.
• Thức ăn đông lạnh: Thức ăn đông lạnh như tôm, tép, tim bò,… là nguồn thức ăn tươi ngon và bổ dưỡng cho cá chuột. Nên rã đông thức ăn hoàn toàn trước khi cho cá ăn.
• Tảo: Cá chuột cũng ăn tảo trong bể. Do đó, việc cung cấp tảo cho cá chuột sẽ giúp tiết kiệm chi phí thức ăn và góp phần giữ cho bể thủy sinh sạch sẽ. Bạn có thể trồng rong rêu hoặc mua tảo viên để cho cá ăn.

Số lượng và tần suất cho ăn

• Nên cho cá chuột ăn 2-3 lần mỗi ngày với lượng thức ăn vừa đủ. Lượng thức ăn phù hợp là lượng thức ăn mà cá có thể ăn hết trong vòng 5 phút.
• Tránh cho cá ăn quá nhiều thức ăn dẫn đến dư thừa thức ăn, làm bẩn nước và ảnh hưởng đến sức khỏe của cá. Dấu hiệu của việc cho cá ăn quá nhiều bao gồm: thức ăn thừa bám vào đáy bể, nước trong bể bị đục, cá bơi chậm chạp và ít hoạt động.
• Nên theo dõi lượng thức ăn và điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp với nhu cầu của cá.

Các bệnh thường gặp ở cá chuột và cách phòng ngừa

Các chuột rất dễ mắc một số bệnh thường gặp nếu không được chăm sóc đúng cách. Dưới đây là một số bệnh phổ biến ở cá chuột và cách phòng ngừa.

Bệnh nấm: Chất lượng nước kém, thiếu oxy, hoặc do va đập trong quá trình di chuyển là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh nấm ở cá chuột.

Dấu hiệu dễ nhận biết là những đốm trắng bông xốp trên da, vây và mang, khiến cá yếu ớt, lờ đờ và bỏ ăn. Để phòng ngừa, hãy duy trì môi trường nước sạch, giàu oxy, hạn chế va đập và đảm bảo bể có kích thước phù hợp.

Ký sinh trùng: Ký sinh trùng từ môi trường sống, thức ăn hoặc từ những con cá khác có thể xâm nhập vào cơ thể cá chuột, dẫn đến ngứa ngáy, đốm trắng trên da, lờ đờ, mất ăn và thậm chí sưng bụng.

Vệ sinh bể cá thường xuyên, khử trùng thức ăn và kiểm tra sức khỏe cá mới trước khi thả chung là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Vi khuẩn: Thức ăn bẩn, môi trường ô nhiễm hoặc vi khuẩn từ các loài cá khác có thể khiến cá chuột mắc bệnh do vi khuẩn. Biểu hiện của bệnh bao gồm đốm đỏ hoặc trắng trên da, lờ đờ, mất ăn và sưng bụng.

Cung cấp thức ăn sạch, duy trì chất lượng nước tốt và theo dõi sức khỏe cá thường xuyên là chìa khóa để phòng ngừa bệnh này.

Ngoài những biện pháp phòng ngừa trên, việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho cá cũng góp phần tăng cường sức đề kháng và giúp cá chống lại bệnh tật tốt hơn.

Nuôi cá chuột không chỉ mang lại niềm vui thẩm mỹ mà còn giúp bạn thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng. Hãy dành thời gian chăm sóc và bảo vệ những chú cá nhỏ bé này để chúng có thể mang đến cho bạn những giây phút thư giãn tuyệt vời.

Một số lưu ý khi nuôi cá chuột

Để có thể nuôi dưỡng những chú cá này một cách khỏe mạnh và lâu dài, bạn cần lưu ý một số điều sau.

• Tránh nuôi chung với cá hung dữ: Cá chuột tuy hiền lành nhưng khá nhút nhát. Nếu nuôi chung với những loài cá hung dữ, chúng có thể bị bắt nạt, tấn công và gây stress, dẫn đến ảnh hưởng đến sức khỏe và tuổi thọ.
• Cung cấp nơi ẩn náu: Cá chuột có tập tính thích chui rúc, vì vậy bạn cần tạo ra những nơi ẩn náu cho chúng trong bể cá. Bạn có thể sử dụng các loại hang đá, lũa gỗ, hoặc trồng thêm cây thủy sinh rậm rạp. Điều này sẽ giúp cá chuột cảm thấy an toàn và thoải mái hơn.
• Thay nước định kỳ: Nước trong bể cá cần được thay mới thường xuyên để đảm bảo vệ sinh và cung cấp đủ oxy cho cá. Nên thay khoảng 20-30% lượng nước trong bể mỗi tuần, đồng thời sử dụng bộ lọc phù hợp để duy trì chất lượng nước tốt.
• Theo dõi sức khỏe: Cần thường xuyên quan sát cá chuột để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như bỏ ăn, bơi lờ đờ, hoặc có đốm trắng trên cơ thể. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ bệnh, hãy cách ly cá bệnh và tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để điều trị kịp thời.

Bên cạnh những lưu ý trên, bạn cũng cần cung cấp cho cá chuột chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bao gồm thức ăn viên, thức ăn tươi như trùn chỉ, tim bò, và các loại rong rêu. Vệ sinh bể cá thường xuyên và kiểm tra chất lượng nước định kỳ cũng là những yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cá chuột.

Nuôi cá chuột không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và quan tâm của người nuôi. Bằng cách tuân thủ những lưu ý trên, bạn có thể mang lại cho những chú cá chuột một môi trường sống lý tưởng và giúp chúng phát triển khỏe mạnh, mang lại niềm vui cho bạn.

Tham khảo giá bán của cá chuột

Với kích thước nhỏ nhắn, tính cách hiền hòa và giá thành tương đối rẻ, phù hợp nên cá chuột luôn là sự lựa chọn tối ưu mọi đối tượng nuôi cá.

• Cá chuột nhỏ (khoảng 2-3 cm): Giá dao động từ 10.000 – 20.000 đồng/con.
• Cá chuột trưởng thành (khoảng 4-5 cm): Giá dao động từ 20.000 – 35.000 đồng/con.
• Cá chuột lớn (khoảng 6 cm trở lên): Giá dao động từ 35.000 – 50.000 đồng/con.

Bộ sưu tầm hình ảnh cá chuột đẹp nhất

Cá chuột là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích cá cảnh bởi tính cách hiền hòa, dễ nuôi và khả năng ăn thức ăn thừa giúp bể cá luôn sạch sẽ. Hy vọng những thông tin chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và kinh nghiệm để chăm sóc tốt cho những chú cá chuột đáng yêu của mình.

---