Tìm hiểu về Chim choắt chân đỏ loài chim di cư đặc biệt

Tìm hiểu về Chim choắt chân đỏ là hành trình khám phá một trong những loài chim di cư thú vị bậc nhất. Với đôi chân đỏ đặc trưng, tiếng kêu vang và khả năng sinh tồn đáng kinh ngạc, loài chim này góp phần quan trọng vào sự cân bằng hệ sinh thái.

Chim choắt chân đỏ là chim gì?

Chim choắt chân đỏ, tên khoa học là Tringa totanus, là một loài chim thuộc họ choắt (Scolopacidae) trong bộ choi choi (Charadriiformes). Loài chim này phân bố rộng rãi khắp châu Âu, châu Á và di cư đến châu Phi, Nam Á trong mùa đông. Tại Việt Nam, chim choắt chân đỏ xuất hiện ở các vùng đầm lầy, bãi bồi ven biển, cửa sông, rừng ngập mặn như Cần Giờ, Đồng Tháp Mười, hoặc Vườn quốc gia Tràm Chim.

Chim choắt chân đỏ thường được biết đến nhờ dáng vẻ thanh mảnh, đôi chân dài màu đỏ tươi rất nổi bật khi bay hoặc khi đứng trên nền bùn lầy. Chúng là loài chim nước sống theo bầy, có khả năng di cư xa và thường xuất hiện nhiều vào mùa di cư từ tháng 9 đến tháng 4 hàng năm.

Loài chim này đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái ven biển. Chúng không chỉ là mắt xích trong chuỗi thức ăn mà còn giúp kiểm soát quần thể các loài không xương sống dưới nước. Với người yêu chim cảnh hoặc giới nghiên cứu chim học (ornithologist), chim choắt chân đỏ là loài chim đặc biệt vì vừa mang tính thẩm mỹ cao vừa thể hiện khả năng thích nghi môi trường rất tốt.

Xem ngay: Tìm hiểu về Chim diệc xám loài chim săn mồi điềm tĩnh

Đặc điểm và tính cách của chim choắt chân đỏ

Chim choắt chân đỏ có kích thước trung bình, chiều dài cơ thể khoảng 27–29 cm, sải cánh từ 55–60 cm, trọng lượng khoảng 100–150 gram. Điểm nhận dạng rõ nhất là đôi chân dài mảnh khảnh màu đỏ cam, mỏ dài vừa phải, gốc màu đỏ và chóp đen. Bộ lông của chim có màu xám nâu ở lưng, trắng ở bụng, cánh có vằn mảnh và khi bay lộ rõ đường viền trắng ở cánh rất đặc trưng.

Vào mùa sinh sản, chim trống và chim mái có bộ lông rực rỡ và đậm màu hơn, đặc biệt là ở phần ngực và lưng. Ngoài ra, tiếng kêu của chim choắt chân đỏ cũng là điểm dễ nhận biết. Chúng phát ra tiếng "tíu-tíu" hoặc "tít-tít" lớn, vang xa và liên tục – thường dùng để báo động khi có kẻ thù hoặc để gọi nhau trong bầy.

Tính cách của chim choắt chân đỏ khá cảnh giác, đặc biệt ở môi trường tự nhiên. Chúng dễ bị kích động và nhanh chóng bay đi nếu cảm thấy nguy hiểm. Tuy nhiên, khi đã quen với môi trường và con người, chúng có thể sống khá hòa hợp và thậm chí có thể nuôi làm chim cảnh nếu được chăm sóc đúng cách. Đây là loài chim có bản năng xã hội cao, thường đi theo đàn và hiếm khi đơn độc, trừ khi bị lạc hoặc đang trong giai đoạn ấp trứng.

Ngoài ra, chim choắt chân đỏ còn nổi bật với hành vi kiếm ăn độc đáo. Chúng dùng mỏ dò dưới bùn, bắt các loại côn trùng nhỏ, giun đất, giáp xác, thậm chí cả cá nhỏ. Khả năng tìm kiếm thức ăn rất linh hoạt giúp chúng dễ thích nghi với nhiều vùng sinh thái khác nhau.

Khả năng sinh sản và cách chăm sóc chim

Mùa sinh sản của chim choắt chân đỏ bắt đầu từ tháng 4 đến tháng 7 ở các vùng khí hậu ôn đới. Chúng làm tổ trên mặt đất, thường ở những nơi ẩm ướt như đồng cỏ, ven hồ, đầm lầy hoặc các bãi lau sậy. Tổ được làm đơn giản bằng cách cào đất và lót ít cỏ khô, rơm rạ hoặc lá cây. Mỗi lứa chim mái thường đẻ từ 3–5 trứng, màu nâu nhạt có chấm đen, rất dễ ngụy trang với môi trường xung quanh.

Thời gian ấp trứng kéo dài khoảng 22–25 ngày, cả chim trống và chim mái cùng tham gia ấp. Khi trứng nở, chim non rời tổ gần như ngay lập tức và có thể tự đi kiếm ăn cùng bố mẹ. Sau khoảng 4–5 tuần, chim non có thể bay và tách đàn.

Nếu muốn nuôi chim choắt chân đỏ trong môi trường nhân tạo hoặc làm chim cảnh, người nuôi cần lưu ý nhiều yếu tố:

• Không gian sống: Chim cần không gian rộng, thoáng đãng, gần nguồn nước để có điều kiện bay nhảy và kiếm ăn. Chuồng nuôi nên có rào chắn cao vì chim có thể bay cao và nhảy xa. Nếu có thể tạo môi trường giống tự nhiên như bể cạn có cát, bùn và nước lợ thì sẽ giúp chim phát triển tốt hơn.
• Chế độ ăn uống: Cho chim ăn các loại thức ăn tự nhiên như sâu gạo, giun đất, tép nhỏ, hoặc thức ăn viên dành cho chim nước. Có thể bổ sung thêm vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng.
• Chăm sóc sức khỏe: Duy trì vệ sinh khu vực nuôi để tránh bệnh đường ruột và nấm mốc. Quan sát thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu bất thường như chim lười ăn, ủ rũ, xù lông – có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc thiếu dinh dưỡng.
• Tính xã hội: Nên nuôi theo cặp hoặc nhóm nhỏ để chim không cảm thấy cô lập. Tuy nhiên cũng cần theo dõi các biểu hiện tranh chấp lãnh thổ hoặc cạnh tranh thức ăn.

Ngoài ra, nếu có ý định nuôi sinh sản, người nuôi cần đảm bảo không gian yên tĩnh, tránh tiếp xúc quá nhiều để chim có thể làm tổ và ấp trứng một cách tự nhiên. Một số người chơi chim chuyên nghiệp đã nhân giống thành công chim choắt chân đỏ trong điều kiện nuôi nhốt, nhưng điều này đòi hỏi kinh nghiệm và điều kiện môi trường phù hợp.

Xem ngay: Tìm hiểu về Chim én biển và đặc điểm sinh học nổi bật

Việc tìm hiểu về Chim choắt chân đỏ không chỉ giúp nâng cao kiến thức sinh học mà còn góp phần nâng cao nhận thức trong việc bảo tồn thiên nhiên. Hãy cùng gìn giữ vẻ đẹp tự nhiên ấy cho thế hệ mai sau được tiếp tục chiêm ngưỡng.