Kiến đen không chỉ là một phần của thiên nhiên mà còn ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu mà con người chưa khám phá hết. Bài viết này sẽ đưa bạn đi khám phá thế giới bí ẩn của kiến đen, từ đặc điểm, tập tính, vai trò đến cách phòng tránh hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu về loài côn trùng tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều điều thú vị này nhé!
Kiến đen, còn được gọi là kiến vườn đen hay kiến đen thông thường, thuộc loài kiến Formicinae, chi phụ Lasius. Loài kiến này phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm châu Âu, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, châu Á và Úc.
Kích thước: Kiến đen trưởng thành có kích thước nhỏ, dao động từ 2,5 – 3mm. Kiến chúa có thể lớn hơn, lên đến 6mm.
Màu sắc: Như tên gọi, kiến đen có màu đen bóng.
Cấu tạo: Giống như các loài kiến khác, kiến đen có cấu tạo gồm đầu, ngực và bụng. Đầu có 2 râu với 3 đốt ở đỉnh.
Chế độ ăn uống: Kiến đen là loài ăn tạp, thức ăn của chúng bao gồm mật ong, đồ ngọt, sâu bọ, nhựa cây, thực phẩm và ngũ cốc.
Môi trường sống: Kiến đen thường làm tổ dưới lòng đất, trong các khe nứt, thân cây mục nát hoặc các khu vực ẩm ướt.
Vòng đời của kiến đen trải qua bốn giai đoạn chính: Trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành. Quá trình biến đổi này được gọi là biến thái hoàn toàn. Mỗi giai đoạn có đặc điểm và chức năng riêng biệt, góp phần tạo nên sự phát triển hoàn chỉnh của kiến đen.
Giai đoạn trứng
Đặc điểm: Trứng kiến đen có màu trắng hoặc hơi vàng, hình bầu dục nhỏ, dài khoảng 0,5 mm.
Chức năng: Giai đoạn trứng là khởi đầu cho vòng đời của kiến đen. Sau khi được thụ tinh, trứng kiến sẽ được kiến chúa đẻ ra và được ấp ủ bởi các kiến thợ trong tổ.
Thời gian: Thời gian phát triển từ trứng đến ấu trùng của kiến đen thường dao động từ 8 đến 15 ngày, tùy thuộc vào điều kiện môi trường và nguồn thức ăn.
Giai đoạn ấu trùng
Đặc điểm: Ấu trùng kiến đen có màu trắng mềm mại, không có chân và có hình dạng cong. Ấu trùng trải qua 3 giai đoạn lột xác để phát triển.
Chức năng: Giai đoạn ấu trùng là giai đoạn phát triển chính của kiến đen. Ấu trùng được chăm sóc bởi kiến thợ, chúng được cung cấp thức ăn và được dọn dẹp vệ sinh.
Thời gian: Thời gian phát triển từ ấu trùng đến nhộng của kiến đen thường dao động từ 20 đến 30 ngày, tùy thuộc vào loài kiến và điều kiện môi trường.
Giai đoạn nhộng
Đặc điểm: Nhộng kiến đen có màu trắng hoặc hơi vàng, được bao bọc bởi một lớp kén mỏng. Trong giai đoạn này, cơ thể ấu trùng sẽ trải qua quá trình biến đổi hoàn toàn để trở thành kiến trưởng thành.
Chức năng: Giai đoạn nhộng là giai đoạn biến đổi quan trọng của kiến đen. Trong giai đoạn này, các bộ phận cơ thể của ấu trùng sẽ phát triển hoàn chỉnh, bao gồm cánh, chân, râu và ăng-ten.
Thời gian: Thời gian phát triển từ nhộng đến kiến trưởng thành thường dao động từ 8 đến 14 ngày, tùy thuộc vào loài kiến và điều kiện môi trường.
Giai đoạn trưởng thành
Đặc điểm: Kiến đen trưởng thành có kích thước nhỏ, dao động từ 2,5 đến 3 mm. Kiến trưởng thành được phân chia thành ba nhóm chính: kiến chúa, kiến thợ và kiến lính. Mỗi nhóm có chức năng và nhiệm vụ riêng biệt trong tổ kiến.
Chức năng: Giai đoạn trưởng thành là giai đoạn hoạt động chính của kiến đen. Kiến trưởng thành đảm nhiệm các chức năng quan trọng như kiếm ăn, chăm sóc ấu trùng, vệ sinh tổ, bảo vệ tổ khỏi kẻ thù và sinh sản.
Tuổi thọ: Tuổi thọ của kiến đen trưởng thành phụ thuộc vào loài kiến và vai trò của chúng trong tổ. Kiến chúa có thể sống tới 15 năm, trong khi kiến thợ và kiến lính chỉ sống được vài tháng.
Kiến đen, hay còn gọi là kiến vườn đen hoặc kiến đen thông thường, nổi tiếng với cấu trúc xã hội phức tạp và tinh vi. Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật về tập tính xã hội của loài kiến này.
Kiến chúa: Là cá thể cái duy nhất trong tổ có khả năng sinh sản. Kiến chúa có thể sống tới 15 năm và đẻ hàng nghìn quả trứng mỗi ngày.
Kiến thợ: Là những con kiến cái không có khả năng sinh sản. Chúng đảm nhiệm các công việc như kiếm ăn, chăm sóc ấu trùng, vệ sinh tổ và bảo vệ tổ khỏi kẻ thù.
Kiến lính: Là những con kiến cái có kích thước lớn hơn và hàm khỏe hơn. Chúng có nhiệm vụ bảo vệ tổ khỏi kẻ thù và tấn công các tổ kiến khác.
Kiến đực: Là những con kiến có cánh và chỉ xuất hiện vào mùa giao phối. Sau khi giao phối, kiến đực sẽ chết.
Pheromone: Kiến đen sử dụng pheromone để giao tiếp với nhau. Pheromone được tiết ra từ các tuyến trên cơ thể kiến và có thể truyền tải nhiều thông tin khác nhau, chẳng hạn như vị trí thức ăn, kẻ thù nguy hiểm hay đường về tổ.
Tiếp xúc cơ thể: Kiến đen cũng sử dụng xúc giác để giao tiếp với nhau. Chúng chạm vào nhau bằng râu và ăng-ten để trao đổi thông tin.
Kiến đen là loài côn trùng có tính hợp tác cao. Chúng cùng nhau làm việc để hoàn thành các công việc như xây dựng tổ, kiếm ăn và bảo vệ tổ.
Kiến đen có khả năng chia sẻ thức ăn với nhau. Khi một con kiến tìm thấy thức ăn, nó sẽ quay về tổ và chia sẻ thức ăn với những con kiến khác.
Kiến đen cũng có khả năng chăm sóc lẫn nhau. Chúng giúp đỡ những con kiến bị thương hoặc ốm yếu.
Kiến đen có khả năng tự vệ tốt. Chúng có thể cắn và đốt kẻ thù bằng hàm và ngòi châm.
Kiến đen cũng có thể sử dụng axit formic để tấn công kẻ thù. Axit formic là một chất độc có thể gây bỏng da và mắt.
Kiến đen có thể huy động số lượng lớn để tấn công kẻ thù. Khi một con kiến bị tấn công, nó sẽ tiết ra pheromone để báo động cho những con kiến khác.
Kiến đen, hay còn gọi là kiến vườn đen hoặc kiến đen thông thường, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, góp phần duy trì sự cân bằng và ổn định của môi trường. Dưới đây là một số vai trò tiêu biểu của kiến đen.
Kiến đen là loài ăn thịt, thức ăn của chúng bao gồm côn trùng, sâu bọ, rệp và thậm chí cả xác động vật.
Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát quần thể côn trùng gây hại, đặc biệt là rệp vừng, giúp bảo vệ cây trồng và mùa màng.
Kiến đen cũng giúp loại bỏ các loài côn trùng chết, xác bẩn động vật, góp phần cải thiện vệ sinh môi trường và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại.
Kiến đen đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân hủy xác bẩn động thực vật.
Khi tìm thấy xác bẩn, kiến đen sẽ cắt thành từng mảnh nhỏ và mang về tổ.
Quá trình phân hủy xác bẩn giúp trả lại chất dinh dưỡng cho đất, góp phần cải thiện chất lượng đất và thúc đẩy sự phát triển của cây cối.
Kiến đen là nguồn thức ăn quan trọng cho nhiều loài động vật như chim, thằn lằn, ếch nhái và một số loài động vật có vú nhỏ.
Việc săn bắt kiến đen giúp kiểm soát quần thể loài này và duy trì sự cân bằng trong hệ sinh thái.
Một số loài kiến đen có mối quan hệ cộng sinh với cây cối.
Chúng thu thập hạt giống và mang về tổ để ăn. Tuy nhiên, không phải tất cả hạt giống đều được ăn, một số hạt sẽ nảy mầm và phát triển thành cây mới. Quá trình này giúp phát tán hạt giống và góp phần tái sinh rừng.
Hoạt động đào bới và di chuyển của kiến đen giúp thông thoáng khí cho đất, tạo điều kiện cho rễ cây phát triển tốt hơn.
Đồng thời, chất thải của kiến đen cũng cung cấp chất dinh dưỡng cho đất, góp phần tăng cường độ phì nhiêu cho đất.
Kiến đen, hay còn gọi là kiến vườn đen hoặc kiến đen thông thường, là loài côn trùng phổ biến có thể gây phiền toái cho con người khi xâm nhập vào nhà cửa. Dưới đây là một số cách phòng tránh kiến đen hiệu quả.
Kiến đen bị thu hút bởi thức ăn ngọt, béo và các vụn thức ăn. Do đó, bạn cần vệ sinh nhà cửa thường xuyên, loại bỏ thức ăn thừa và niêm phong các thùng chứa thực phẩm để tránh kiến đen xâm nhập.
Cất giữ trái cây chín trong tủ lạnh hoặc hộp kín.
Vệ sinh khu vực xung quanh thùng rác và loại bỏ rác thải thường xuyên.
Lau chùi các bề mặt thường xuyên bị bám dính thức ăn hoặc nước ngọt.
Sử dụng các vật liệu như phấn rôm, vôi, ớt bột hoặc vỏ cam quýt để tạo rào cản xung quanh cửa ra vào, cửa sổ và các khe nứt. Kiến đen không thích đi qua những vật liệu này.
Lắp đặt lưới chống côn trùng trên cửa sổ và cửa ra vào.
Bịt kín các khe nứt và lỗ hổng trên tường, sàn nhà và xung quanh đường ống nước.
Giấm: Pha loãng giấm với nước và xịt vào tổ kiến hoặc đường đi của chúng. Mùi axit trong giấm sẽ khiến kiến đen khó chịu và bỏ đi.
Chanh: Cắt chanh thành lát mỏng và đặt xung quanh khu vực kiến thường lui tới. Axit citric trong chanh cũng có tác dụng đuổi kiến đen.
Tỏi: Đặt những tép tỏi bóc vỏ xung quanh nhà hoặc tổ kiến. Mùi hăng của tỏi sẽ khiến kiến đen tránh xa.
Tinh dầu bạc hà: Nhỏ vài giọt tinh dầu bạc hà vào nước lau nhà và lau chùi sàn nhà. Mùi bạc hà sẽ khiến kiến đen khó chịu và bỏ đi.
Bã cà phê: Rắc bã cà phê xung quanh nhà hoặc tổ kiến. Mùi cà phê sẽ cản trở đường đi của kiến đen.
Trường hợp bạn đã thử nhiều biện pháp khác nhau mà không hiệu quả, bạn có thể sử dụng thuốc diệt côn trùng để tiêu diệt kiến đen. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng thuốc diệt côn trùng theo hướng dẫn và đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người và vật nuôi.
Khi bị kiến đen cắn, bạn có thể cảm thấy đau, ngứa, sưng đỏ và khó chịu. Dưới đây là một số cách xử lý hiệu quả.
Rửa sạch vết cắn bằng xà phòng và nước ấm để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.
Tránh gãi vết cắn vì có thể làm tổn thương da và dẫn đến nhiễm trùng.
Dùng đá viên hoặc túi chườm lạnh chườm lên vết cắn trong 15-20 phút mỗi lần, vài lần mỗi ngày.
Chườm lạnh sẽ giúp giảm sưng tấy, đau nhức và ngứa.
Nếu bạn cảm thấy đau nhức dữ dội, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen.
Cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc và không dùng quá liều.
Bôi kem chống ngứa không kê đơn như calamine hoặc hydrocortisone lên vết cắn.
Kem chống ngứa sẽ giúp giảm ngứa và kích ứng da.
Theo dõi vết cắn để phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng như sưng tấy, nóng đỏ, chảy mủ hoặc sốt.
Nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về kiến đen. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn có thêm niềm yêu thích và trân trọng loài côn trùng kỳ diệu này. Hãy tiếp tục tìm hiểu và khám phá những điều thú vị khác về thế giới tự nhiên nhé!
Address: Nhà A3, Tầng 4, trường ĐH sư phạm – Phường Dịch Vọng Hậu – Quận Cầu Giấy – Hà Nội - Việt Nam
Phone: 0938888443
E-Mail: contact@dongvat.edu.vn