Mối cánh, hay còn gọi là mối bay, là giai đoạn sinh sản quan trọng trong vòng đời của mối. Chúng xuất hiện theo đàn vào những thời điểm nhất định trong năm, gây hoang mang và lo lắng cho nhiều người. Mối cánh không chỉ gây khó chịu về mặt thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ phá hoại tài sản nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về mối cánh, từ đặc điểm sinh học, tập tính độc hại, tác hại gây ra cho con người cho đến phương pháp tiêu diệt hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu để bảo vệ ngôi nhà và tài sản của bạn khỏi mối cánh!
Mối cánh là giai đoạn trưởng thành có cánh của mối thợ già. Chúng được sinh ra từ ổ mối trưởng thành sau khoảng 4-8 năm phát triển. Mục đích chính của mối cánh là bay ra ngoài để tìm kiếm bạn đời, giao phối và lập tổ mới.
Đặc điểm hình thái của mối cánh
Cơ thể: Mối cánh có cơ thể thon dài, chia thành 3 phần chính: Đầu, ngực và bụng.
Cánh: Cánh được tạo thành bởi chất màng mỏng, trong suốt hoặc hơi đục, có hình dạng hẹp và dài. Khi không bay, 4 cánh xếp trên lưng và hướng về phía sau, dài vượt quá phần cuối của bụng. Cánh trước hơi dài hơn cánh sau. Trên cánh có nhiều gân mỏng chạy dọc theo, đặc biệt là ở cặp cánh trước.
Màu sắc: Mối cánh có màu nhạt, thường là màu nâu nhạt, vàng hoặc đen.
Kích thước: Mối cánh có kích thước nhỏ, dài khoảng 6 – 12mm, tính cả cánh.
Vòng đời của mối cánh: Dưới đây là các giai đoạn chính trong vòng đời của mối cánh.
Giai đoạn ấu trùng: Mối cánh bắt đầu từ trứng mối. Trứng mối nở ra ấu trùng, ấu trùng có màu trắng ngà, mềm mại và không có mắt. ấu trùng trải qua nhiều lần lột xác để phát triển. Quá trình lột xác diễn ra khoảng 7-10 ngày mỗi lần. Sau khoảng 4-5 lần lột xác, ấu trùng biến thành nhộng.
Giai đoạn nhộng: Nhộng có màu trắng ngà, hình dạng thon dài. Giai đoạn nhộng kéo dài khoảng 7-10 ngày. Sau khi hoàn thành giai đoạn nhộng, mối trưởng thành sẽ lột xác lần cuối để trở thành mối cánh.
Giai đoạn mối cánh: Mối cánh có màu nâu sẫm, có 2 cánh và 6 chân. Mối cánh đực và cái có kích thước gần bằng nhau, nhưng con cái có bụng to hơn. Mối cánh không thể tự kiếm ăn, chúng sống dựa vào nguồn dự trữ trong cơ thể. Nhiệm vụ chính của mối cánh là giao phối để tạo ra thế hệ mối mới.
Giao phối và sinh sản: Mối cánh thường bay ra khỏi tổ vào buổi tối, sau khi trời mưa. Chúng có xu hướng bay về phía ánh sáng, do đó thường xuất hiện nhiều ở khu vực có đèn điện. Mối cánh đực và cái gặp nhau trong chuyến bay đầu tiên sau khi trưởng thành. Sau khi giao phối, mối cái đẻ trứng và bắt đầu xây dựng tổ mới.
Mỗi con mối cái có thể đẻ tới hàng nghìn quả trứng mỗi ngày. Trứng mối nở ra ấu trùng, sau đó ấu trùng lột xác nhiều lần để trở thành mối trưởng thành.
Chết sau khi hoàn thành nhiệm vụ: Sau khi giao phối và đẻ trứng, mối cánh chết sau vài ngày. Mối thợ trong tổ sẽ chăm sóc ấu trùng và bảo vệ tổ.
Dưới đây là một số tập tính nổi bật của mối cánh.
Mối cánh thường bay ra khỏi tổ vào buổi tối, sau khi trời mưa. Chúng có xu hướng bay về phía ánh sáng, do đó thường xuất hiện nhiều ở khu vực có đèn điện. Mối cánh không thể tự kiếm ăn, chúng sống dựa vào nguồn dự trữ trong cơ thể. Sau khi giao phối, mối cánh rụng cánh và bò tìm nơi thích hợp để xây tổ mới.
Mối cánh đực và mối cánh cái gặp nhau trong chuyến bay đầu tiên sau khi trưởng thành. Sau khi giao phối, mối cái đẻ trứng và bắt đầu xây dựng tổ mới. Mỗi con mối cái có thể đẻ tới hàng nghìn quả trứng mỗi ngày. Trứng mối nở ra ấu trùng, sau đó ấu trùng lột xác nhiều lần để trở thành mối trưởng thành.
Mối cánh tìm kiếm nơi thích hợp để xây tổ mới, thường là nơi có nguồn thức ăn dồi dào và ít bị quấy rầy. Mối thợ xây dựng tổ bằng cách sử dụng đất, bùn và nước bọt. Tổ mối có thể phát triển rất lớn, chứa hàng triệu con mối.
Dưới đây là một số tác hại của mối cánh đối với con người.
Mối là loại côn trùng phá hoại, chúng ăn mọi thứ có nguồn gốc từ cellulose như gỗ, giấy, vải, thảm,… Mối xâm nhập và phá hoại nhà cửa, đồ đạc, các công trình xây dựng bằng gỗ, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, thậm chí có thể dẫn đến sập đổ nhà cửa. Theo thống kê, thiệt hại do mối gây ra mỗi năm trên toàn thế giới lên tới hàng tỷ USD.
Mối có thể làm bụi gỗ bay vào không khí, gây ra các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, dị ứng. Phân và xác chết của mối có thể gây ra các bệnh về da liễu, dị ứng. Mối còn có thể phá hoại các hệ thống điện, dẫn đến nguy cơ cháy nổ.
Mối làm tổ trong nhà, đục khoét các bức tường, sàn nhà, đồ đạc. Gây mất mỹ quan và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Mối sống ẩn náu trong tổ, hoạt động chủ yếu vào ban đêm nên rất khó phát hiện. Mối có khả năng thích nghi cao, có thể di chuyển và tìm kiếm nguồn thức ăn mới một cách dễ dàng. Việc diệt mối triệt để rất khó khăn và tốn kém.
Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết có mối cánh trong gia đình bạn.
Xuất hiện mối cánh
Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy có tổ mối gần đó. Mối cánh thường bay ra khỏi tổ vào buổi tối, sau khi trời mưa. Chúng có xu hướng bay về phía ánh sáng, do đó thường xuất hiện nhiều ở khu vực có đèn điện. Mối cánh không thể tự kiếm ăn, chúng sống dựa vào nguồn dự trữ trong cơ thể. Sau khi giao phối, mối cánh rụng cánh và bò tìm nơi thích hợp để xây tổ mới.
Có các đường mòn đất
Mối thường di chuyển theo các đường mòn đất do chúng tiết ra để giữ ẩm. Những đường mòn này thường được tìm thấy trên tường nhà, sàn nhà, dọc theo các gờ, góc nhà, hoặc trên các đồ vật bằng gỗ. Đường mòn đất của mối có màu nâu sẫm, hình dạng ngoằn ngoèo và có thể dài hàng mét.
Gỗ bị hư hại
Mối ăn gỗ từ bên trong, khiến gỗ bị mục nát, xốp giòn. Gỗ bị mối ăn thường có lỗ nhỏ li ti trên bề mặt, khi gõ vào có thể nghe tiếng bộp bộp hoặc lõng bõng. Một số trường hợp, gỗ bị mối ăn nặng có thể sập đổ hoặc gãy nứt.
Phân mối
Phân mối có màu nâu sẫm, hình dạng dạng viên nhỏ, thường xuất hiện ở chân tường, góc nhà, trên các đồ vật bằng gỗ hoặc dọc theo đường đi của mối. Phân mối có thể dính lại với nhau thành từng cụm, bám trên bề mặt vật dụng.
Âm thanh do mối phát ra
Mối gõ đầu vào gỗ để giao tiếp với nhau. Âm thanh này nghe như tiếng lách cách, rào rào hoặc tiếng gõ nhẹ. Âm thanh do mối phát ra thường xuất hiện vào ban đêm, khi mọi người yên tĩnh.
Phương pháp hiệu quả nhất để tiêu diệt mối là phá hủy tổ mối. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để tiêu diệt mối cánh.
Sử dụng vợt
Dùng vợt bắt mối cánh khi chúng bay vào nhà. Nên bắt mối cánh vào ban đêm, khi chúng hoạt động mạnh nhất. Sau khi bắt được, tiêu diệt mối cánh bằng cách ngâm vào nước nóng hoặc đốt.
Sử dụng bình xịt côn trùng
Xịt trực tiếp bình xịt côn trùng vào mối cánh khi chúng bay trong nhà. Nên chọn loại bình xịt có chất diệt côn trùng mạnh và an toàn cho người sử dụng. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
Sử dụng đèn bẫy
Đặt đèn bẫy ở nơi có nhiều mối cánh xuất hiện. Ánh sáng từ đèn sẽ thu hút mối cánh và khiến chúng bị bỏng chết. Nên thay nước trong đèn bẫy thường xuyên.
Sử dụng bả diệt mối
Đặt bả diệt mối ở những nơi mối thường hay lui tới. Mối thợ sẽ mang bả về tổ và chia sẻ cho các con mối khác, từ đó diệt cả đàn mối. Nên chọn loại bả diệt mối có hiệu quả cao và an toàn cho môi trường.
Sử dụng dịch vụ diệt mối chuyên nghiệp: Nếu bạn không có kinh nghiệm hoặc không muốn tự tay tiêu diệt mối, hãy liên hệ với dịch vụ diệt mối chuyên nghiệp. Các công ty diệt mối chuyên nghiệp sẽ có thiết bị và kỹ thuật tiên tiến để phá hủy tổ mối một cách hiệu quả và an toàn.
Dưới đây là một số cách phòng trừ mối cánh hiệu quả:
Loại bỏ các nguồn thức ăn của mối
Mối là loài côn trùng ăn gỗ, do đó việc loại bỏ các nguồn thức ăn của mối là biện pháp phòng trừ hiệu quả nhất. Nên cắt tỉa cành cây sát gốc để tránh mối xâm nhập từ cây cối xung quanh. Dọn dẹp các vật dụng gỗ phế thải trong nhà và xung quanh nhà, không để gỗ mục, gỗ thừa tồn tại. Bảo quản các đồ vật bằng gỗ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh để gỗ tiếp xúc trực tiếp với nước hoặc độ ẩm cao.
Vệ sinh nhà cửa thường xuyên
Giữ nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ, hạn chế tạo môi trường ẩm ướt cho mối sinh sống. Quét dọn nhà cửa thường xuyên, loại bỏ bụi bẩn, rác thải, đặc biệt là ở những khu vực khuất, góc tối. Sửa chữa các khe hở, vết nứt trên tường, sàn nhà, cửa sổ, cửa ra vào để ngăn chặn mối xâm nhập. Vệ sinh hệ thống thoát nước trong nhà, tránh để nước ứ đọng tạo điều kiện cho mối phát triển.
Sử dụng các biện pháp chống mối cho nhà cửa
Lắp đặt lưới chống mối ở các cửa sổ, cửa ra vào, khe hở để ngăn chặn mối xâm nhập. Sử dụng thuốc diệt mối dạng bả hoặc dạng phun sương để tiêu diệt mối và ngăn chặn sự phát triển của chúng. Sử dụng các loại sơn, vôi chống mối để bảo vệ các bề mặt gỗ trong nhà. Trồng các loại cây có khả năng xua đuổi mối như sả, cúc vạn thọ, tía tô quanh nhà.
Kiểm tra nhà cửa định kỳ
Nên kiểm tra nhà cửa định kỳ, đặc biệt là vào mùa mưa ẩm để phát hiện sớm dấu hiệu của mối. Chú ý quan sát các dấu hiệu như sự xuất hiện của mối cánh, đường mòn đất, gỗ bị hư hại, phân mối. Nếu phát hiện dấu hiệu của mối, hãy liên hệ ngay với dịch vụ diệt mối chuyên nghiệp để được hỗ trợ xử lý kịp thời.
Mối cánh là loài côn trùng nguy hại tiềm ẩn nhiều mối đe dọa cho con người. Việc hiểu rõ về đặc điểm sinh học, tập tính độc hại, tác hại và phương pháp tiêu diệt mối cánh hiệu quả sẽ giúp bạn bảo vệ ngôi nhà và tài sản của mình một cách tốt nhất. Hãy áp dụng các biện pháp phòng ngừa và tiêu diệt mối kịp thời để tránh những hậu quả nghiêm trọng.
Address: Nhà A3, Tầng 4, trường ĐH sư phạm – Phường Dịch Vọng Hậu – Quận Cầu Giấy – Hà Nội - Việt Nam
Phone: 0938888443
E-Mail: contact@dongvat.edu.vn