Tìm hiểu về Chim rẽ mỏ thìa loài chim quý hiếm cần bảo vệ

Tìm hiểu về Chim rẽ mỏ thìa giúp chúng ta khám phá một loài chim độc đáo với chiếc mỏ hình thìa ấn tượng. Đây là loài chim quý hiếm, sinh sống tại các vùng ngập nước và đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống.

Chim rẽ mỏ thìa là chim gì?

Chim rẽ mỏ thìa, còn gọi là Spoonbill trong tiếng Anh, là một loài chim nước lớn thuộc họ Threskiornithidae, cùng họ với cò và diệc. Tên gọi “rẽ mỏ thìa” bắt nguồn từ hình dáng đặc biệt của chiếc mỏ: dài, dẹt và bè ra ở phần cuối như chiếc thìa. Đây là đặc điểm nhận dạng nổi bật nhất của loài chim này, giúp phân biệt chúng với nhiều loài chim nước khác.

Chim rẽ mỏ thìa phân bố rộng rãi trên khắp thế giới, đặc biệt phổ biến ở các khu vực đầm lầy, bãi bồi, vùng cửa sông hoặc vùng nước nông ven biển. Tại Việt Nam, loài chim này không phải là loài định cư phổ biến quanh năm mà thường xuất hiện theo mùa di cư, chủ yếu vào mùa đông tại các khu bảo tồn thiên nhiên như Tràm Chim, Vườn quốc gia Xuân Thủy hay Vân Long.

Loài chim này không chỉ gây ấn tượng bởi ngoại hình độc đáo mà còn đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái vùng nước ngọt và ven biển, giúp cân bằng số lượng sinh vật phù du, côn trùng, và cá nhỏ thông qua hoạt động kiếm ăn liên tục của chúng.

Xem ngay: Tìm hiểu về Chim cắt lớn và đặc điểm nổi bật nhất

Đặc điểm và tính cách của chim rẽ mỏ thìa

Chim rẽ mỏ thìa có kích thước khá lớn so với nhiều loài chim nước khác. Chiều dài cơ thể trung bình dao động từ 70 đến 95 cm, với sải cánh có thể đạt hơn 1 mét. Lông của chúng thường có màu trắng tuyền, một số loài ở khu vực nhiệt đới có thể có ánh hồng nhạt hoặc phần đầu hơi vàng vào mùa sinh sản. Cổ dài, chân cao màu xám đen và đặc biệt là chiếc mỏ hình thìa chính là đặc điểm gây chú ý nhất.

Mỏ của chim rẽ mỏ thìa không chỉ độc đáo về hình dạng mà còn vô cùng hiệu quả khi kiếm ăn. Chúng sử dụng mỏ như một thiết bị cảm biến: khi quét qua mặt nước, bất kỳ chuyển động nhỏ nào từ con mồi (như tôm nhỏ, cá con, ấu trùng, côn trùng nước) đều được cảm nhận để chim nhanh chóng đóng mỏ lại và nuốt mồi.

Về tập tính, chim rẽ mỏ thìa thường sống thành từng nhóm, đặc biệt vào mùa di cư hoặc mùa sinh sản. Chúng hiền lành, không hung hãn, có thể sống chung với nhiều loài chim nước khác như cò, vạc, diệc mà không xảy ra xung đột. Tính cách trầm lặng, ít kêu, ngoại trừ khi bị đe dọa hoặc trong mùa làm tổ.

Chúng thường kiếm ăn vào sáng sớm hoặc chiều muộn, khi ánh sáng không quá gay gắt. Với dáng đứng điềm đạm, bước chân chậm rãi và cách quét mỏ từ bên này sang bên kia một cách liên tục, chim rẽ mỏ thìa mang lại một vẻ đẹp thanh thoát và yên bình, khiến nhiều người yêu thiên nhiên say mê quan sát.

Khả năng sinh sản và cách chăm sóc chim rẽ mỏ thìa

Mùa sinh sản của chim rẽ mỏ thìa thường diễn ra vào mùa xuân – hè, khi điều kiện khí hậu thuận lợi và nguồn thức ăn dồi dào. Chúng làm tổ tập trung theo đàn trên các cây lớn gần vùng nước hoặc trên các bụi cây cao giữa đầm lầy. Tổ được làm bằng cành cây, lót thêm rác thực vật mềm và được sử dụng nhiều lần qua các mùa nếu không bị phá hủy.

Chim mái thường đẻ từ 3 đến 5 trứng trong một mùa sinh sản. Trứng có màu trắng đục hoặc hơi xanh nhạt, được cả chim trống và mái thay nhau ấp trong vòng khoảng 24 đến 29 ngày. Sau khi nở, chim non được chăm sóc kỹ lưỡng và nuôi bằng thức ăn mềm như cá nghiền, tôm nhỏ, hoặc côn trùng đã được chim bố mẹ tiêu hóa một phần.

Chim non sau khoảng 6 đến 7 tuần có thể rời tổ và học cách kiếm ăn. Tuy nhiên, chúng vẫn được bố mẹ giám sát và nuôi dưỡng thêm vài tuần trước khi hoàn toàn độc lập.

Trong điều kiện nuôi dưỡng nhân tạo, chim rẽ mỏ thìa có thể thích nghi nếu có môi trường tương tự tự nhiên, bao gồm hồ nước rộng, nhiều bùn lầy và nguồn thức ăn sống phong phú. Tuy nhiên, loài chim này không phổ biến trong nuôi cảnh do kích thước lớn, nhu cầu không gian sống rộng và đặc thù sinh học khó nhân giống. Ngoài ra, do là loài di cư và được bảo vệ tại nhiều quốc gia, việc nuôi chim rẽ mỏ thìa cần tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về bảo tồn động vật hoang dã.

Khi chăm sóc chim trong môi trường bán tự nhiên như khu bảo tồn, người ta cần duy trì mực nước phù hợp, tạo điều kiện cho chim kiếm ăn tự nhiên, đồng thời bảo vệ khu vực sinh sản để chim cảm thấy an toàn và quay lại hằng năm.

Xem ngay: Tìm hiểu về Chim hoét mày trắng và đặc điểm nổi bật

Việc tìm hiểu về Chim rẽ mỏ thìa không chỉ mang lại kiến thức bổ ích mà còn góp phần nâng cao ý thức bảo tồn thiên nhiên. Hãy cùng chung tay bảo vệ loài chim đặc biệt này trước khi chúng biến mất vĩnh viễn khỏi hành tinh.