Kinh nghiệm chọn thức ăn cho dúi phát triển khỏe mạnh
Thức ăn cho dúi đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe, tốc độ tăng trưởng và hiệu quả kinh tế trong quá trình nuôi dưỡng loài động vật này. Cùng dongvat.edu.vn tìm hiểu chi tiết về các loại thức ăn cho dúi, cách lựa chọn và cung cấp sao cho hiệu quả nhất, giúp bạn tối ưu hóa quá trình nuôi dúi một cách bền vững và hiệu quả.
Tập tính sinh học của loài dúi
Theo nghiên cứu từ các nhà khoa học, hiện nay có 4 loài dúi được nhận diện bao gồm: dúi nâu, dúi má vàng, dúi mốc lớn và dúi mốc nhỏ. Về hình dáng, các loài dúi này đều khá tương đồng nhau với đặc điểm chung là răng sắc, móng vuốt mạnh mẽ và đuôi ngắn. Tuy nhiên, điểm khác biệt rõ rệt giữa các loài dúi này chính là màu lông và trọng lượng cơ thể.
Dúi có thân hình tròn trịa, chắc nịch, không có cổ rõ ràng, đôi mắt nhỏ và lồi với màu đen nhánh đặc trưng. Một con dúi trưởng thành thường có chiều dài từ 25 đến 35 cm, với trọng lượng dao động từ 0,8 đến 3 kg. Những đặc điểm này giúp người nuôi dễ dàng nhận diện và phân biệt các loài dúi với nhau trong quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng.
Loài dúi là một động vật có tập tính sinh học khá đặc biệt, chúng nổi tiếng với tính cách sợ ánh sáng và thói quen hoạt động vào ban đêm. Trong tự nhiên, dúi thường dành phần lớn thời gian ban ngày để ngủ và chỉ ra ngoài kiếm ăn khi trời tối.
Môi trường sống ưa thích của loài dúi là những khu vực dưới lòng đất, nơi có nhiều rễ tre, nứa, vì chúng thích sự tối tăm và ẩm ướt. Chính vì vậy, dúi thường đào hang sâu dưới lòng đất để làm nơi cư trú và bảo vệ mình khỏi các loài săn mồi cũng như điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Về tập tính xã hội, dúi thường được chia thành hai nhóm chính: dúi sống đơn lẻ và dúi sống theo bầy. Những con dúi sống đơn lẻ thường có lãnh thổ riêng, chúng tự đi kiếm ăn và chỉ tương tác với các con dúi khác khi đến mùa giao phối.
Ngược lại, dúi sống theo bầy thường có sự tổ chức và gắn kết hơn, chúng chia sẻ không gian sống và có thể giúp đỡ nhau trong việc tìm kiếm thức ăn và bảo vệ bầy đàn. Dù thuộc nhóm nào, đến mùa giao phối, cả dúi sống đơn lẻ lẫn dúi sống theo bầy đều có xu hướng tìm kiếm bạn tình để giao phối.
Hiện nay, với việc loài dúi ngày càng được nuôi phổ biến trong môi trường nuôi nhốt, tập tính sinh học của chúng cũng có sự thay đổi. Do môi trường sống được cải thiện và nguồn thức ăn được cung cấp đầy đủ, dúi đã dần thích nghi và bắt đầu hoạt động cả vào ban ngày lẫn ban đêm, khác với tập tính chỉ hoạt động vào ban đêm như trước kia.
Dúi có chu kỳ sinh sản khá ổn định, thường diễn ra từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm. Trong khoảng thời gian này, mỗi cặp dúi bố mẹ có thể sinh sản từ 2 đến 3 lứa, mỗi lứa thường có từ 2 đến 4 con non.
Sau khi sinh, dúi cái cần khoảng 8 tháng để hồi phục sức khỏe và sẵn sàng cho kỳ sinh sản tiếp theo. Điều này đảm bảo rằng loài dúi có thể duy trì và phát triển quần thể một cách ổn định trong môi trường tự nhiên cũng như trong điều kiện nuôi nhốt.
Thức ăn của dúi trong tự nhiên
Dúi là loài động vật gặm nhấm có khả năng tiêu thụ nhiều loại thức ăn khác nhau, nhờ vào chế độ ăn uống đa dạng và linh hoạt. Trong tự nhiên, thức ăn chính của dúi thường là các loại thực vật, đặc biệt là các rễ và củ của cây. Chúng ưu tiên tìm kiếm những loại cây như tre, nứa, trúc, mía, và cỏ voi, bởi những loại cây này cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào và dễ tiếp cận.
Dúi cũng rất ưa chuộng các loại củ quả từ cây ngũ cốc như sắn và khoai, vốn giàu tinh bột và cung cấp năng lượng cần thiết cho hoạt động hàng ngày của chúng. Đặc biệt, vào những mùa có nguồn thực phẩm phong phú, dúi sẽ tích cực tìm kiếm và dự trữ các loại củ quả để sử dụng dần.
Ngoài những loại thức ăn chủ yếu từ rễ và củ, dúi còn mở rộng chế độ ăn của mình với một số loại rau xanh. Những loại rau như rau muống, rau cần, và các loại cây bụi không chỉ cung cấp chất xơ mà còn bổ sung vitamin và khoáng chất, giúp duy trì sức khỏe toàn diện cho dúi.
Bên cạnh nguồn thức ăn thực vật, dúi cũng có xu hướng tìm kiếm một số loại thức ăn có nguồn gốc từ động vật. Các loài ốc, giun đất, và côn trùng nhỏ là những ví dụ điển hình. Những loại thức ăn này không chỉ giàu protein, mà còn cung cấp các khoáng chất như kali và một số vi chất dinh dưỡng khác mà thực vật không thể cung cấp đủ.
Protein từ động vật giúp dúi phát triển cơ bắp và tăng cường hệ miễn dịch, đảm bảo chúng luôn có sức đề kháng tốt trước các bệnh tật trong tự nhiên. Tuy nhiên, do hệ tiêu hóa của dúi được thiết kế chủ yếu để xử lý thực vật, nên lượng thức ăn động vật mà chúng tiêu thụ thường rất nhỏ.
Mặc dù dúi có thể ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, nhưng chúng vẫn tập trung chủ yếu vào thực vật. Việc ưu tiên thực vật trong chế độ ăn không chỉ vì chúng dễ dàng tiếp cận mà còn bởi thực vật ít gây rủi ro hơn cho sức khỏe của dúi.
Theo các chuyên gia thú y, nếu dúi tiêu thụ quá nhiều thức ăn có nguồn gốc từ động vật, chúng có thể gặp phải các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như tiêu chảy. Điều này là do hệ tiêu hóa của dúi không được thiết kế để xử lý lượng lớn protein động vật, và tiêu thụ quá mức có thể dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.
Thức ăn cho dúi trong quá trình nuôi nhốt
Trong quá trình nuôi dúi, việc phân chia và quản lý khẩu phần thức ăn là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự phát triển tối ưu của chúng. Thức ăn cần được điều chỉnh theo từng giai đoạn phát triển của dúi, với khối lượng và loại thức ăn phù hợp với trọng lượng và tình trạng thể chất của từng con.
Dưới đây là chi tiết về cách cung cấp thức ăn cho dúi qua các giai đoạn khác nhau:
Giai đoạn từ 1 – 3 tháng tuổi
Trong giai đoạn đầu đời từ 1 đến 3 tháng tuổi, chế độ ăn của dúi được phân thành hai nhóm chính: nhóm nuôi sinh sản và nhóm nuôi thương phẩm.
Dúi nuôi sinh sản
Đối với nhóm dúi nuôi sinh sản, khẩu phần ăn cần được kiểm soát cẩn thận để đảm bảo chúng phát triển khỏe mạnh và có khả năng sinh sản tốt. Tre được cắt thành đoạn dài khoảng 4 – 5 cm để dúi dễ dàng gặm nhấm.
Ngoài ra, mía cũng được cắt thành đoạn dài khoảng 5 cm. Các loại thức ăn như ngô, khoai, sắn cần được chọn từ những củ nhỏ và cắt lát mỏng để dúi dễ tiêu hóa. Với ngô, lượng hạt ngô cho dúi ăn khoảng từ 10 – 15 hạt mỗi lần.
Dúi nuôi thương phẩm
Với dúi nuôi thương phẩm, lượng thức ăn cần được tăng lên để đáp ứng nhu cầu tăng trọng nhanh chóng. Tre sẽ được cung cấp liên tục, đảm bảo rằng khi dúi ăn hết tre, có thể bổ sung ngay lượng mới.
Mía được cắt thành đoạn dài khoảng 7 cm, và ngoài ra, chỉ nên cho dúi ăn một trong ba loại thực phẩm là ngô, khoai, hoặc sắn. Lượng thức ăn tổng thể cho dúi nuôi thương phẩm sẽ nhiều hơn khoảng 50% so với dúi nuôi sinh sản.
Giai đoạn từ 3 – 5 tháng tuổi
Khi dúi bước vào giai đoạn từ 3 đến 5 tháng tuổi, nhu cầu dinh dưỡng của chúng tiếp tục tăng lên để hỗ trợ quá trình phát triển cơ thể.
Dúi nuôi sinh sản
Trong giai đoạn này, tre cần được cắt thành đoạn dài khoảng 6 – 7 cm, trong khi mía nên được cắt thành đoạn từ 6 – 8 cm. Các loại củ như ngô, khoai, sắn nên được cắt lát dày từ 1 – 2 cm để dễ ăn hơn. Lượng hạt ngô cho dúi ăn cũng tăng lên, khoảng từ 20 – 25 hạt mỗi lần.
Dúi nuôi thương phẩm
Đối với dúi nuôi thương phẩm, khẩu phần ăn cần được gia tăng để đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh. Tre tiếp tục được cung cấp liên tục, nhưng cần chú ý chỉ bổ sung khi dúi đã ăn hết phần trước để tránh lãng phí. Mía được cắt thành đoạn dài khoảng 10 cm, và khẩu phần ăn sẽ bao gồm thêm một trong ba loại thực phẩm là ngô, khoai, hoặc sắn, với lượng thức ăn tăng thêm 50% so với nhóm nuôi sinh sản.
Giai đoạn trưởng thành
Khi dúi đã đạt đến giai đoạn trưởng thành, chúng cần nhiều dinh dưỡng hơn để duy trì sức khỏe và chuẩn bị cho sinh sản hoặc đạt trọng lượng thương phẩm.
Dúi nuôi sinh sản
Ở giai đoạn này, tre được cắt thành đoạn dài từ 7 đến 8 cm, và mía cần được cắt thành đoạn dài từ 8 – 10 cm. Dúi sẽ tiếp tục được cho ăn một trong ba loại thực phẩm là ngô, khoai, hoặc sắn, với ngô được tăng lên từ 25 – 30 hạt mỗi lần. Điều này giúp đảm bảo rằng dúi có đủ dinh dưỡng để duy trì sức khỏe sinh sản.
Dúi nuôi thương phẩm
Đối với dúi nuôi thương phẩm, nhu cầu dinh dưỡng cao hơn nhiều, đặc biệt là từ các loại thức ăn giàu năng lượng như tre và mía. Tre được cung cấp liên tục để đảm bảo không bị gián đoạn, trong khi mía được cắt thành đoạn dài khoảng 12 cm.
Khẩu phần ăn cũng được bổ sung thêm 50% so với nhóm dúi nuôi sinh sản để đảm bảo rằng dúi đạt được trọng lượng tối đa trước khi xuất chuồng.
Khẩu phần ăn của dúi thương phẩm
| TT | Thức ăn | Tháng tuổi | ||
| 1,5- 3,5
(1,5 tháng tuổi tách mẹ) |
3,5- 5,5 | 5,5- 7,5 | ||
| 1 | Thức ăn thô xanh | |||
| Măng, thân cây tre, mía, cỏ voi | 40- 50 | 55- 65 | 70- 80 | |
| 2 | Thức ăn tinh | |||
| Hạt ngũ cốc (thóc, đậu, ngô) | 4- 5 | 14- 16 | 20- 30 | |
| Thức ăn bổ sung
(Thức ăn hỗn hợp cho trâu bò, khô dầu lạc, khô dầu đỗ tương, giun đất, dế mèn) |
1- 2 | 3- 4 | 4- 6 | |
Việc lựa chọn và cung cấp thức ăn cho dúi không chỉ đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của chúng mà còn tối ưu hóa hiệu quả kinh tế cho người nuôi. Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để chăm sóc dúi một cách hiệu quả, mang lại lợi ích bền vững trong mô hình chăn nuôi của mình.