Bí quyết phòng tránh bệnh giun đũa ở gà trong chăn nuôi
Bệnh giun đũa ở gà là một trong những bệnh ký sinh trùng phổ biến và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như năng suất của đàn gia cầm. Cùng dongvat.edu.vn tìm hiểu chi tiết về bệnh giun đũa ở gà và các biện pháp phòng ngừa, điều trị hiệu quả nhất.
Bệnh giun đũa ở gà và những điều cần biết
Bệnh giun đũa ở gà do loài giun Ascaridia galli (Schrank, 1788) gây ra, thuộc lớp giun tròn (Nematoda). Đây là một loại bệnh ký sinh trùng phổ biến, xuất hiện ở gà thuộc mọi lứa tuổi và phân bố rộng rãi trên toàn thế giới, không phân biệt vùng miền hay khí hậu.
Giun đũa ở gà là một vấn đề nghiêm trọng trong chăn nuôi gia cầm, ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn. Theo một khảo sát của Bộ môn Ký sinh trùng thuộc Trung tâm Nghiên cứu thú y và Công ty Navetco, tỷ lệ nhiễm giun đũa ở gà dao động từ 18% đến 37%.
Tỷ lệ nhiễm bệnh này có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện chăn nuôi, môi trường sống và các biện pháp phòng ngừa được áp dụng. Giun đũa gà có màu vàng nhạt, giun đực thường có chiều dài từ 3 cm đến 10 cm, trong khi giun cái có thể dài từ 7 cm đến 12 cm.
Trứng của giun có vỏ dày, hình bầu dục với kích thước khoảng 70×90 micromet, và có khả năng chống chịu rất tốt với môi trường khắc nghiệt. Trứng giun có thể tồn tại trong môi trường đất và nước trong thời gian dài mà không bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho sự lây lan và tái nhiễm.
Bệnh giun đũa ở gà
Giun đũa chủ yếu ký sinh trong ruột non của gà, nhưng đôi khi chúng cũng có thể di chuyển và ký sinh ở ống dẫn mật, gây ra các vấn đề về tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng cho gà.
Sự hiện diện của giun đũa trong cơ thể gà không chỉ làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất mà còn gây tổn thương niêm mạc ruột, làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm các bệnh khác. Việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh giun đũa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của đàn gà và đảm bảo hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi gia cầm.
Phương thức lây truyền của bệnh giun đũa ở gà
Nguồn lây truyền chính của bệnh giun đũa ở gà là từ những con gà lớn đã bị nhiễm giun đũa và thải trứng ra ngoài môi trường qua phân. Trứng giun có thể tồn tại trong môi trường đất, nước, thức ăn, và chúng dễ dàng bị gà con nuốt phải qua thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm bẩn.
Ngoài ra, các sinh vật khác như châu chấu và giun đất cũng có thể mang theo trứng giun đũa và trở thành vật trung gian truyền nhiễm cho gà khi chúng ăn phải. Điều này làm cho việc kiểm soát môi trường chăn nuôi và thức ăn nước uống là vô cùng quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh giun đũa trong đàn gà.
Phương thức lây truyền của bệnh giun đũa ở gà
Bệnh giun đũa ở gà chủ yếu lây lan qua việc gà trưởng thành nhiễm giun đũa thải trứng ra môi trường bên ngoài. Các trứng giun này sau đó có thể lẫn vào thức ăn, nước uống và bị gà con nuốt phải, dẫn đến nhiễm bệnh.
Khi trứng giun được thải ra ngoài môi trường qua phân gà, chúng có thể tồn tại và phát triển trong điều kiện môi trường thích hợp. Nếu môi trường có nhiệt độ và độ ẩm phù hợp, thường từ 5 đến 25 ngày, trứng giun sẽ phát triển thành trứng có khả năng gây nhiễm, sẵn sàng để tiếp tục vòng đời ký sinh của mình.
Khi gà ăn phải thức ăn hoặc uống nước có chứa trứng giun này, trứng sẽ vào dạ dày và nở ra ấu trùng. Sau khi ăn phải trứng từ 1 đến 2 giờ, ấu trùng giun sẽ di chuyển xuống ruột non của gà. Tại đây, ấu trùng sẽ bắt đầu phát triển, thường trong khoảng 19 ngày, trước khi trở thành giun trưởng thành có khả năng sinh sản.
Nguồn lây truyền chính của bệnh giun đũa ở gà là từ những con gà lớn đã bị nhiễm giun đũa
Quá trình từ khi gà nuốt phải trứng giun đến khi giun phát triển thành giun trưởng thành và ký sinh trong ruột non của gà thường kéo dài từ 35 đến 58 ngày. Trong thời gian này, giun trưởng thành đẻ trứng trong ruột gà, và trứng lại được thải ra ngoài theo phân, tiếp tục chu kỳ lây nhiễm nếu gặp điều kiện thuận lợi.
Điều này cho thấy việc kiểm soát môi trường chăn nuôi, vệ sinh sạch sẽ và quản lý thức ăn, nước uống là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh giun đũa trong đàn gà.
Triệu chứng của bệnh giun đũa ở gà
Bệnh giun đũa do Ascaridia galli gây ra thường nặng hơn ở gà con so với gà trưởng thành. Thời gian phát triển của giun đũa trong cơ thể gà con thường kéo dài từ 30 đến 35 ngày, trong khi ở gà lớn hơn, quá trình này có thể kéo dài đến 50 ngày. Tùy thuộc vào mức độ nhiễm giun, các triệu chứng của bệnh giun đũa có thể khác nhau từ nhẹ đến nặng.
Triệu chứng bệnh nhẹ
Khi gà bị nhiễm giun đũa ở mức độ nhẹ, các triệu chứng thường không rõ ràng và khó nhận biết. Gà vẫn có thể ăn uống bình thường, nhưng dần dần trở nên gầy yếu, xù lông và chậm lớn.
Tiêu chảy cũng có thể xuất hiện nhưng thường không nghiêm trọng và dễ bị bỏ qua. Mặc dù gà có thể trông khỏe mạnh, sự hiện diện của giun đũa làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của đàn.
Triệu chứng của bệnh giun đũa ở gà
Triệu chứng bệnh nặng
Khi nhiễm giun đũa ở mức độ nặng, các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của gà. Gà có biểu hiện kém ăn, suy nhược, thiếu máu rõ rệt, mào và tích trở nên nhợt nhạt. Chân của gà thường khô và gà có xu hướng nằm nhiều, lười vận động.
Tiêu chảy trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn, và đôi khi có thể thấy giun sán trong phân. Xung quanh lỗ huyệt của gà có thể có nhiều phân bám dính, là dấu hiệu của sự nhiễm giun nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, gà có thể biểu hiện các triệu chứng thần kinh, thậm chí liệt nhẹ.
Đối với gà đẻ, bệnh có thể gây ra sự giảm sút sản lượng trứng từ 10-20% mà không có nguyên nhân rõ ràng. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, gà có thể chết đột ngột do tắc ruột hoặc thủng ruột, những biến chứng này xảy ra khi số lượng giun quá nhiều trong đường ruột.
Việc phát hiện và điều trị sớm bệnh giun đũa ở gà là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và đảm bảo sức khỏe và năng suất của đàn gà.
Bệnh tích của bệnh giun đũa ở gà
Khi gà bị nhiễm bệnh giun đũa, một số dấu hiệu bệnh tích rõ ràng có thể quan sát được qua kiểm tra lâm sàng và mổ khám.
Thể trạng chung
Gà nhiễm bệnh thường có thể trạng gầy gò, còi cọc do sự hấp thụ dinh dưỡng bị giảm sút nghiêm trọng. Gà có dấu hiệu suy nhược rõ rệt, chân thường khô và không còn săn chắc, cho thấy tình trạng suy dinh dưỡng và mất nước do nhiễm ký sinh trùng kéo dài.
Thiếu máu
Bệnh tích của bệnh giun đũa ở gà
Một trong những dấu hiệu phổ biến của bệnh giun đũa là tình trạng thiếu máu, thể hiện qua mào và tích nhợt nhạt, không có màu đỏ tươi bình thường. Điều này là do giun đũa ký sinh trong ruột non, làm giảm khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết để sản xuất hồng cầu, dẫn đến thiếu máu.
Hiện diện của giun đũa trong ruột non
Khi mổ khám, có thể thấy nhiều giun đũa ký sinh trong ruột non của gà. Các giun này có thể dài từ 2 cm đến 7 cm, thậm chí có trường hợp phát hiện giun dài tới 11 cm. Trong những trường hợp nhiễm giun nặng, giun đũa có thể kết thành các búi lớn, gây tắc nghẽn ruột và làm tổn thương nghiêm trọng đến chức năng tiêu hóa của gà.
Tổn thương ruột non
Ruột non của gà nhiễm giun thường sưng phù và niêm mạc ruột bị viêm, kèm theo xuất huyết. Tình trạng viêm và xuất huyết này cho thấy ruột bị tổn thương nghiêm trọng do giun đũa cắm vào thành ruột để hút chất dinh dưỡng.
Những tổn thương này không chỉ gây ra đau đớn và khó chịu cho gà mà còn ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn, khiến tình trạng của gà ngày càng tồi tệ hơn. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu bệnh tích và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn chặn sự phát triển của bệnh giun đũa và bảo vệ sức khỏe đàn gà.
Chẩn đoán bệnh giun đũa ở gà
Để chẩn đoán bệnh giun đũa ở gà, có hai phương pháp chính được sử dụng:
Trên gà sống
Đối với gà sống, phương pháp phổ biến nhất là thực hiện xét nghiệm phân để tìm trứng giun đũa. Phân của gà được thu thập và phân tích dưới kính hiển vi để phát hiện sự hiện diện của trứng giun. Phương pháp này giúp xác định xem gà có bị nhiễm giun đũa hay không mà không cần can thiệp sâu vào cơ thể của chúng.
Chẩn đoán bệnh giun đũa ở gà
Mổ khám
Phương pháp mổ khám là cách chẩn đoán chính xác nhất để phát hiện giun đũa. Trong quá trình mổ khám, các chuyên gia sẽ kiểm tra ruột non của gà để tìm giun đũa ký sinh. Phương pháp này cho phép xác định trực tiếp sự hiện diện của giun trong ruột, đánh giá mức độ nhiễm bệnh và đưa ra phương án điều trị kịp thời.
Điều trị bệnh giun đũa ở gà
Để điều trị bệnh giun đũa ở gà, có một số loại thuốc được sử dụng phổ biến với liều lượng và phương thức sử dụng khác nhau để đảm bảo hiệu quả tối đa trong việc tẩy giun và bảo vệ sức khỏe đàn gà.
Piperazine là một loại thuốc chống giun tròn được sử dụng phổ biến để tẩy giun đũa ở gà. Thuốc này có thể được cho gà uống trực tiếp hoặc trộn vào thức ăn với liều lượng từ 50-100 mg cho mỗi kg trọng lượng gà. Piperazine giúp làm tê liệt giun, khiến chúng dễ dàng bị đào thải ra khỏi cơ thể qua phân.
Tetramisol là một thuốc khác cũng được sử dụng để tẩy giun cho gà. Thuốc có thể được cho gà uống hoặc trộn vào thức ăn với liều lượng 40 mg cho mỗi kg trọng lượng gà. Tetramisol rất hiệu quả, với khả năng tẩy giun đạt từ 89% đến 100%.
Levamisol có thể được sử dụng bằng cách cho gà uống với nồng độ từ 30-60 ppm. Thuốc này cũng có hiệu quả cao trong việc loại bỏ giun đũa và giúp tăng cường hệ miễn dịch cho gà.
Điều trị bệnh giun đũa ở gà
Albendazole và Mebendazole là hai loại thuốc chống giun phổ rộng được biết đến với hiệu quả tốt đối với giun đũa ở gà. Cả hai loại thuốc này đều giúp làm giảm nhanh số lượng giun ký sinh trong cơ thể gà và cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể của đàn.
Fenbendazole là một trong những loại thuốc có hiệu quả rất cao trong việc tẩy giun đũa, với tỷ lệ thành công từ 99,2% đến 100%. Thuốc này thường được cho uống trực tiếp và được xem là một trong những phương pháp tẩy giun hiệu quả nhất cho gà.
Ivermectine là một loại thuốc được tiêm dưới da cho gà với liều lượng 0,3 mg/kg thể trọng. Thuốc này có hiệu quả tẩy giun từ 90,2% đến 95% và đặc biệt có ưu điểm là có thể tẩy được cả giun non, giúp ngăn ngừa tái nhiễm.
Để hỗ trợ quá trình điều trị và nâng cao sức đề kháng của gà, nên sử dụng các sản phẩm như Five-Bogama, Hado-Mebitol, Five-Giải độc gan, Five-Orgamin, Five-Orgacid, Five-Masol, Beta-Glucan.C. Những sản phẩm này giúp tăng cường khả năng miễn dịch, hỗ trợ giải độc cơ thể và cải thiện sức khỏe tổng thể của đàn gà.
Việc bổ sung vitamin và khoáng chất cũng rất quan trọng trong quá trình điều trị bệnh giun đũa
Việc bổ sung vitamin và khoáng chất cũng rất quan trọng trong quá trình điều trị bệnh giun đũa. Các sản phẩm như Five-Masol, Five-B.Complex, B.Complex K&C, Five-Vitamin B1, Five-Mix nhân sâm, Five-Multivit, Five-Aminovit nên được sử dụng liên tục trong vòng 3-5 ngày để đảm bảo gà nhận đủ các dưỡng chất cần thiết, hỗ trợ quá trình hồi phục và nâng cao sức khỏe.
Việc sử dụng các loại thuốc và bổ sung dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp điều trị bệnh giun đũa hiệu quả, bảo vệ sức khỏe đàn gà và tăng cường năng suất chăn nuôi.
Phòng bệnh giun đũa cho gà
Để phòng ngừa hiệu quả bệnh giun đũa ở gà, cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh sau:
Vệ sinh và sát trùng chuồng trại
Quy trình vệ sinh và sát trùng chuồng trại cần được thực hiện đúng cách và kỹ lưỡng để loại bỏ mầm bệnh:
Bước 1: Thu gom sạch sẽ tất cả các chất thải như phân, trấu, và rác từ chuồng nuôi. Sau đó, đưa chúng vào hố ủ xử lý theo đúng quy định và rắc vôi bột lên bề mặt để tiêu diệt mầm bệnh.
Bước 2: Sử dụng vòi nước có áp lực cao để phun rửa sạch sẽ các bụi bẩn bám trên mái, vách tường, bạt che chắn, và đặc biệt là trên nền chuồng để loại bỏ hoàn toàn chất bẩn và phân gia cầm.
Vệ sinh và sát trùng chuồng trại
Bước 3: Đưa tất cả các dụng cụ chăn nuôi như máng ăn, máng uống ra khỏi chuồng, sau đó rửa sạch và ngâm vào bể chứa dung dịch sát trùng như Five-Iodine, Five-BKG, Five-Perkon 3S hoặc Five-BKG trong 2-3 giờ để tiêu diệt vi khuẩn và mầm bệnh. Sau khi ngâm, phơi khô dụng cụ trước khi sử dụng lại.
Bước 4: Rắc vôi bột khắp nền chuồng sau đó bơm nước vào để ngâm nền và sử dụng nước vôi này để quét lên vách chuồng, tường bao, và hành lang chuồng nuôi. Đối với khu vực thả gà, cần cuốc xới đất lên và rắc vôi bột toàn bộ khu vực để tiêu diệt trứng giun, sán và ngăn chặn sự lây lan của mầm bệnh.
Bước 5: Sau khi chuồng được rửa sạch và để khô, hạ bạt che xuống và phun các chất sát trùng như Five-Iodine, Five-BKG, Five-Perkon 3S hoặc Five-BKG toàn bộ khu vực bên trong và bên ngoài chuồng nuôi, cũng như bãi chăn thả để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn các mầm bệnh còn sót lại.
Bước 6: Trước khi nhập gà mới về từ 2-3 ngày, đưa toàn bộ dụng cụ chăn nuôi đã được sát trùng vào chuồng và tiến hành xông Foocmol hoặc thuốc tím để sát trùng toàn diện, đảm bảo môi trường chuồng trại hoàn toàn sạch khuẩn trước khi đón đàn gà mới.
Chăm sóc nuôi dưỡng
Chăm sóc và nuôi dưỡng gà một cách cẩn thận là yếu tố quan trọng để phòng ngừa bệnh:
Cung cấp đầy đủ thức ăn và nước uống đảm bảo vệ sinh, sạch sẽ, mát mẻ cho gà. Thường xuyên bổ sung hoặc thay chất độn chuồng có rắc vôi bột để diệt trứng giun, ngăn chặn sự phát triển và lây lan của bệnh. Có thể sử dụng các sản phẩm sát trùng như Five-Iodine, Five-BKG, Five-Perkon 3S hoặc Five-BGF để phun sát trùng định kỳ 1 lần/tuần.
Chăm sóc nuôi dưỡng
Để tăng cường khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn của gà, cần cung cấp các loại men tiêu hóa như Five-Enzym, Hado-LacEnzym, Five-Lacenzym Cao tỏi, Five-Mix, Five-Multivit, Five-Masol, Beta-Glucan.C, và Five-Aminovit. Sử dụng các sản phẩm này theo liệu trình: 3-5 ngày, 2 lần mỗi tháng.
Đảm bảo khu vực chuồng nuôi luôn khô ráo, không có hiện tượng nước đọng để tránh tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của mầm bệnh.
Sử dụng thuốc đặc trị phòng bệnh
Sử dụng thuốc đặc trị là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa bệnh giun đũa cho gà:
Sử dụng một trong các loại thuốc như Five-Leva, Hado-Levasol, Five-Alben.100 Oral, Five-Fenbenzol theo hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Phòng bệnh cho gà lần đầu vào giai đoạn 25-30 ngày tuổi, và lần thứ hai vào giai đoạn 60-65 ngày tuổi.
Sử dụng thuốc đặc trị phòng bệnh
Đối với gà hậu bị và gà đẻ, nên sử dụng định kỳ mỗi 2-3 tháng để duy trì sức khỏe và ngăn ngừa nhiễm bệnh. Liệu trình sử dụng là một liều duy nhất để đảm bảo hiệu quả tối đa trong việc phòng ngừa bệnh.
Bằng cách thực hiện đồng bộ các biện pháp trên, người chăn nuôi có thể phòng ngừa hiệu quả bệnh giun đũa, bảo vệ sức khỏe đàn gà và tối ưu hóa năng suất chăn nuôi.
Bệnh giun đũa ở gà là một thách thức lớn đối với người chăn nuôi do khả năng lây lan nhanh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của đàn gia cầm. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đầy đủ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị, người chăn nuôi có thể kiểm soát bệnh một cách hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo đàn gà phát triển khỏe mạnh.