Bệnh viêm phổi ở mèo – Các triệu chứng và cách chữa trị

• Tác giả Nhật Anh
• 2024.08.29

Viêm phổi ở mèo là một bệnh lý nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của thú cưng của bạn. Bệnh này gây ra tình trạng viêm nhiễm và sưng tấy trong các mô phổi, dẫn đến khó thở và giảm khả năng hấp thụ oxy. Cùng dongvat.edu.vn tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Nguyên nhân mèo bị viêm phổi

Viêm phổi ở mèo có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, và mỗi loại nguyên nhân có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là các nguyên nhân chính gây ra tình trạng viêm phổi ở mèo:

Viêm phổi do vi khuẩn

Viêm phổi do vi khuẩn ở mèo thường xảy ra khi các vi khuẩn gây bệnh xâm nhập và phát triển trong phổi, dẫn đến sự tích tụ của tế bào và chất lỏng trong các phế nang và đường thở. Những vi khuẩn phổ biến gây viêm phổi ở mèo bao gồm Bordetella bronchiseptica, Pasteurella, Streptococcus, Chlamydia felis, Staphylococcus, Yersinia pestis và Moraxella.

Vi khuẩn Chlamydia felis, chẳng hạn, thường liên quan đến các bệnh lý viêm kết mạc và viêm mũi, và có thể dẫn đến viêm phổi. Viêm phổi do vi khuẩn có thể xuất phát từ các nguồn nhiễm trùng khác trong cơ thể mèo hoặc phát triển thứ phát sau khi mèo bị nhiễm virus hoặc nấm.

Viêm phổi do nấm

Viêm phổi do nấm ở mèo là một tình trạng nhiễm trùng mà các loại nấm xâm nhập và phát triển trong phổi, gây ra viêm. Các loại nấm gây viêm phổi phổ biến bao gồm Cryptococcus, Blastomyces, Histoplasma và Aspergillus. Những loại nấm này thường tấn công các động vật có hệ miễn dịch suy yếu, nhưng cũng có thể gây bệnh cho các mèo khỏe mạnh.

Nấm có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, từ môi trường bên ngoài hoặc từ các bào tử nấm có mặt trong không khí hoặc đất. Khi nấm xâm nhập vào phổi, chúng có thể gây ra phản ứng viêm nghiêm trọng, làm giảm chức năng của phổi và gây khó thở.

Viêm phổi do hít phải chất lạ

Viêm phổi cũng có thể phát sinh do mèo hít phải các chất lạ vào phổi. Các chất này có thể bao gồm chất nôn từ dạ dày, axit dạ dày do trào ngược, hoặc các chất kích thích như khói thuốc lá và hóa chất độc hại. 

Hít phải cỏ hoặc các vật thể lạ cũng có thể dẫn đến viêm phổi. Khi các chất lạ xâm nhập vào phổi, chúng có thể gây ra phản ứng viêm và kích thích, làm tổn thương các mô phổi và gây ra các triệu chứng như ho, khó thở và sốt.

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây viêm phổi là rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Nếu bạn nghi ngờ mèo của mình bị viêm phổi, hãy đưa chúng đến bác sĩ thú y để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết bệnh suy thận ở mèo và cách xử lý tại nhà

Dấu hiệu mèo bị viêm phổi

Viêm phổi ở mèo có thể ảnh hưởng đến một phần nhỏ của phổi hoặc lan rộng ra toàn bộ mô phổi, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Những triệu chứng của viêm phổi có thể từ nhẹ đến nặng và biểu hiện không giống nhau ở từng con mèo. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà bạn nên chú ý để phát hiện sớm tình trạng viêm phổi ở mèo:

Khó thở và nhịp thở nông: Một trong những triệu chứng chính của viêm phổi là khó thở. Mèo có thể thở nhanh hơn bình thường và có thể gặp khó khăn trong việc hít thở sâu. Nhịp thở của chúng có thể trở nên nông và không đều, khiến mèo trông mệt mỏi và không thoải mái.

Ho khan: Mèo bị viêm phổi thường xuyên ho, có thể ho khan hoặc ho kèm theo chất nhầy, thậm chí là máu. Ho là phản ứng của cơ thể nhằm loại bỏ các chất kích thích hoặc chất lạ khỏi đường hô hấp.

Âm thanh hô hấp bất thường: Khi nghe âm thanh từ phổi của mèo, bạn có thể nhận thấy những âm thanh lạ như rít, khò khè hoặc âm thanh hô hấp lớn. Những âm thanh này cho thấy có sự tắc nghẽn hoặc viêm trong đường hô hấp.

Mất nước: Viêm phổi có thể dẫn đến tình trạng mất nước ở mèo, điều này có thể biểu hiện qua việc mèo có làn da khô và tầm nhìn kém. Mèo có thể không uống đủ nước, dẫn đến tình trạng khát và khô miệng.

Chảy nước mũi: Một số mèo bị viêm phổi có thể bị chảy nước mũi, nước mũi có thể trong suốt hoặc có màu xanh lá cây hoặc vàng nếu có sự nhiễm trùng kèm theo.

Chán ăn và bỏ ăn: Mèo bị viêm phổi thường có xu hướng chán ăn, có thể không ăn hoặc ăn rất ít. Điều này có thể dẫn đến giảm cân nhanh chóng và thiếu năng lượng.

Giảm cân: Khi mèo không ăn uống đủ và tiêu hóa không tốt, chúng sẽ giảm cân nhanh chóng. Sự sụt giảm cân nặng là một dấu hiệu rõ ràng của tình trạng sức khỏe kém.

Vấn đề về mắt: Viêm phổi có thể ảnh hưởng đến mắt của mèo, làm cho chúng có vẻ mắt mờ nhạt hoặc có dấu hiệu viêm.

Tổn thương da: Trong một số trường hợp, viêm phổi có thể gây ra các tổn thương trên da, chẳng hạn như phát ban hoặc da khô và nứt nẻ.

Hôi miệng: Mèo bị viêm phổi có thể gặp vấn đề về hơi thở, gây ra mùi hôi miệng không bình thường do sự nhiễm trùng hoặc viêm.

Tăng nhịp tim: Mèo có thể bị tăng nhịp tim do cơ thể cố gắng bù đắp cho sự thiếu oxy do viêm phổi gây ra.

Nôn mửa: Trong một số trường hợp, viêm phổi có thể khiến mèo bị nôn mửa, đặc biệt khi bệnh đã tiến triển và gây ra các vấn đề tiêu hóa kèm theo.

Những dấu hiệu này có thể cho thấy mèo của bạn đang gặp phải tình trạng viêm phổi và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đưa mèo đến bác sĩ thú y để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và sự phục hồi của mèo.

Xem thêm: Bệnh viêm dạ dày ruột ở mèo – Nguyên nhân và cách điều trị

Nguy hiểm tiềm ẩn của bệnh viêm phổi ở mèo

Bệnh viêm phổi ở mèo không chỉ là một căn bệnh hô hấp thông thường mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của mèo. Dưới đây là ba khía cạnh quan trọng của sự nguy hiểm mà bệnh viêm phổi có thể mang lại cho thú cưng của bạn.

Nguy cơ tử vong

Viêm phổi ở mèo có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh này gây viêm nhiễm và sưng phù trong các mô phổi, làm giảm khả năng hô hấp và lấy oxy của cơ thể mèo. 

Khi phổi không thể hoạt động hiệu quả, mèo sẽ gặp khó khăn trong việc thở, dẫn đến tình trạng thiếu oxy, mệt mỏi và căng thẳng. Nếu không được điều trị sớm, tình trạng viêm phổi có thể tiến triển nhanh chóng, làm tăng nguy cơ tử vong do suy hô hấp và các biến chứng liên quan.

Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Viêm phổi gây ra các triệu chứng như ho liên tục, khó thở và mệt mỏi, điều này có thể làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của mèo. 

Các hoạt động bình thường như chơi đùa, săn bắt, và tương tác xã hội có thể bị hạn chế vì mèo cảm thấy không thoải mái và thiếu năng lượng. Sự giảm sút trong các hoạt động này có thể dẫn đến tâm trạng chán nản, mất hứng thú với cuộc sống hàng ngày, và tạo ra sự bất mãn trong mèo.

Nguy cơ lây lan cho mèo khác

Một trong những mối nguy hiểm lớn nhất của viêm phổi là khả năng lây lan nhanh chóng, đặc biệt trong môi trường có nhiều mèo sống chung. Các vi khuẩn, virus và nấm gây bệnh có thể tồn tại lâu trong môi trường như trên nệm, đồ chơi, và nước mắt của mèo. 

Sự hiện diện của các tác nhân gây bệnh này tạo điều kiện thuận lợi cho việc lây lan và nhiễm trùng cho các mèo khác. Một con mèo mới bị nhiễm có thể làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong cộng đồng mèo, gây ra các vấn đề sức khỏe rộng rãi hơn.

Biện pháp phòng ngừa và quản lý

Để bảo vệ mèo khỏi các nguy cơ của bệnh viêm phổi, việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Ngoài ra, các biện pháp phòng ngừa như tiêm phòng định kỳ và duy trì vệ sinh môi trường sống sạch sẽ là cần thiết để giảm nguy cơ lây lan bệnh. 

Đảm bảo môi trường sống của mèo luôn sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh có thể giúp bảo vệ sức khỏe của cả cá nhân và cộng đồng mèo.

Chẩn đoán bệnh đường hô hấp ở mèo

Chẩn đoán bệnh đường hô hấp ở mèo thường bắt đầu bằng việc quan sát các triệu chứng lâm sàng. Các dấu hiệu thường thấy bao gồm loét miệng, hắt hơi liên tục, và các triệu chứng hô hấp như ho, khó thở. Thêm vào đó, viêm kết mạc nặng cũng có thể là một chỉ số quan trọng để xác định bệnh lý.

Để xác nhận chẩn đoán bệnh do virus herpes ở mèo (FHV-1) và virus viêm ruột ở mèo (FCV), các bác sĩ thú y thường lấy mẫu bệnh phẩm từ hầu họng và kết mạc của mèo. Phương pháp phân lập virus truyền thống, trong đó nuôi cấy tế bào để phát hiện FHV-1 và FCV, vẫn được sử dụng nhưng có thể mất thời gian và không phải lúc nào cũng đạt được kết quả nhanh chóng.

Một phương pháp ít phổ biến hơn nhưng rất hiệu quả là sử dụng miễn dịch huỳnh quang để phát hiện sự hiện diện của FHV-1 trong kết mạc hoặc giác mạc.

Hiện nay, phương pháp PCR (Polymerase Chain Reaction) ngày càng được ưa chuộng để phát hiện sự hiện diện của FHV-1. PCR thường nhạy hơn nhiều so với phân lập virus, đặc biệt trong các giai đoạn mãn tính của bệnh, cho phép phát hiện vi rút ở mức độ thấp hơn và trong thời gian ngắn hơn.

Đối với chẩn đoán nhiễm trùng do Bordetella bronchiseptica, phương pháp nuôi cấy vi khuẩn hoặc PCR là lựa chọn ưu tiên. Nuôi cấy vi khuẩn giúp xác định sự hiện diện của vi khuẩn trong mẫu bệnh phẩm, trong khi PCR cung cấp một phương pháp nhanh chóng và chính xác để phát hiện DNA của vi khuẩn.

Việc lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp không chỉ giúp xác định chính xác loại vi rút hoặc vi khuẩn gây bệnh mà còn hướng dẫn bác sĩ thú y trong việc lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả nhất để cải thiện sức khỏe của mèo.

Điều trị bệnh đường hô hấp ở mèo

Khi mèo mắc bệnh đường hô hấp, việc điều trị cần được thực hiện dựa trên nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị chính và một số nghiên cứu về hiệu quả của chúng:

Thuốc kháng Virus

Acyclovir là một thuốc kháng virus phổ biến được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng herpesvirus ở người. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh herpesvirus ở mèo (FHV-1), Acyclovir và tiền chất của nó, Valacyclovir, không cho thấy hiệu quả tốt. Nghiên cứu cho thấy rằng các thuốc này không hoạt động hiệu quả trên FHV-1 khi sử dụng cho mèo.

Những thuốc kháng virus như Ganciclovir, Cidofovir và Penciclovir đã chứng minh hiệu quả tốt hơn trong việc điều trị FHV-1 trong các nghiên cứu ống nghiệm. Ganciclovir và Cidofovir được xem là có tiềm năng hơn so với Acyclovir trong điều trị các bệnh nhiễm trùng herpesvirus ở mèo.

Famciclovir đã được nghiên cứu cho việc điều trị FHV-1. Mặc dù nghiên cứu lâm sàng chưa chứng minh hoàn toàn hiệu quả của nó, Famciclovir có thể chuyển thành Penciclovir trong cơ thể người, nhưng khả năng này không được áp dụng cho mèo.

Trifluridine, Idoxuridine và Vidarabine hiện đang được sử dụng tại chỗ để điều trị viêm giác mạc do herpesvirus ở mèo. Tuy nhiên, chúng không được khuyến khích sử dụng toàn thân do độc tính cao.

Bổ sung Lysine

Nghiên cứu ống nghiệm cho thấy rằng Lysine có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của viêm kết mạc do FHV-1 khi được sử dụng trước khi nhiễm trùng xảy ra. Lysine có thể giúp làm giảm số lượng các đợt phát tán và kích hoạt bệnh. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng Lysine có thể không hiệu quả trong việc giảm triệu chứng hô hấp của mèo.

Đối với FCV (virus viêm miệng ở mèo), Ribavirin đã được chứng minh là có hiệu quả trong nuôi cấy tế bào, nhưng lại quá độc hại khi sử dụng cho cơ thể mèo. 

Sử dụng thuốc kháng sinh

Trong nhiều trường hợp bệnh đường hô hấp do virus, thuốc kháng sinh có thể không có tác dụng trực tiếp. Tuy nhiên, trong các trường hợp nghiêm trọng, kháng sinh phổ rộng có thể được sử dụng để kiểm soát nhiễm trùng vi khuẩn thứ cấp.

Theo các nghiên cứu phòng thí nghiệm, Tetracycline và Doxycycline, đặc biệt là với thời gian bán hủy dài, là những kháng sinh hiệu quả. Các thuốc khác như Trimethoprim-sulfamethoxazole, Enrofloxacin, Pradofloxacin, và Erythromycin cũng cho thấy tác dụng tốt trong điều trị nhiễm trùng do Bordetella bronchiseptica. Azithromycin và Clarithromycin, các kháng sinh mới hơn, cũng có thể hữu ích.

Để hỗ trợ điều trị hiệu quả, chăm sóc điều dưỡng tốt là rất cần thiết. Theo dõi tình trạng sức khỏe của mèo sau khi điều trị và thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra sự cải thiện và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.

Việc điều trị bệnh đường hô hấp ở mèo yêu cầu sự kết hợp của nhiều phương pháp và cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ thú y để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho mèo.

Phòng ngừa bệnh đường hô hấp ở mèo

Để phòng ngừa hiệu quả các bệnh về đường hô hấp ở mèo, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa toàn diện là rất quan trọng. Dưới đây là những chiến lược và khuyến nghị giúp bảo vệ mèo khỏi các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp:

Tiêm phòng là một trong những phương pháp phòng ngừa quan trọng nhất. Việc chủng ngừa thường xuyên giúp bảo vệ mèo khỏi các bệnh đường hô hấp do vi rút gây ra, đặc biệt là các vi rút như Herpesvirus (FHV-1) và Calicivirus (FCV).

Vắc-xin bất hoạt là một lựa chọn ưu việt vì nó có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ mà không gây nguy cơ tiềm ẩn cho mèo. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để đảm bảo mèo của bạn được tiêm phòng đúng lịch và đầy đủ.

Một môi trường sống sạch sẽ và vệ sinh là điều kiện thiết yếu để phòng tránh bệnh tật. Đảm bảo khu vực sống của mèo luôn được dọn dẹp và khử trùng định kỳ. Điều này giúp loại bỏ các vi khuẩn và vi rút có thể tồn tại trong môi trường và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Khi đưa một mèo mới về, cần thực hiện cách ly trong khoảng thời gian 3 tuần. Quá trình này giúp đảm bảo rằng mèo mới không mang mầm bệnh có thể lây lan sang các con mèo khác. Trong thời gian cách ly, hãy theo dõi sức khỏe của mèo mới và kiểm tra các dấu hiệu của bệnh để phát hiện sớm các triệu chứng.

Để đảm bảo sự phát hiện sớm của các vi rút như FHV-1, nên kiểm tra sức khỏe của mèo ít nhất hai lần mỗi tuần trong thời gian cách ly. Việc này giúp phát hiện nhanh chóng sự hiện diện của vi rút và giảm nguy cơ lây lan trong đàn.

Một số vi rút, như FHV-1, có thể gây bệnh khi mèo thay đổi môi trường sống, trong khi các chủng của FCV có thể phát tán ở mức độ thấp, làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Mèo có thể gặp căng thẳng và dễ mắc bệnh khi thay đổi môi trường sống. Vì vậy, hạn chế việc thay đổi nơi ở của mèo một cách không cần thiết và đảm bảo rằng bất kỳ sự thay đổi nào cũng được thực hiện từ từ để giảm thiểu căng thẳng.

Viêm phổi ở mèo là một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi sự chú ý và điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe và sự phục hồi của thú cưng. Việc nhận diện các triệu chứng sớm, như khó thở, ho, và mệt mỏi, là rất quan trọng để bạn có thể đưa mèo đến bác sĩ thú y ngay khi cần thiết. 

---